Polacy nie dbają o wzrok. Seniorzy szczególnie zagrożeni

Według specjalistów, Polacy chodzą do okulisty tylko z poważnymi problemami. Praktycznie nie wykonują profilaktycznych badań. Jeszcze rzadziej przeprowadzają je ludzie starsi, którzy często wychodzą z założenia, że są już w takim wieku, że nie opłaca im się badać i leczyć oczu. Tymczasem okazuje się, że to właśnie starsi ludzie powinni zwracać szczególną uwagę na swój wzrok, nawet jeśli nie mają żadnych niepokojących objawów.

– Bardzo często jest tak, że w chorobach, w których wzrok traci się stopniowo, pacjenci orientują się, że coś jest nie tak, dopiero w zaawansowanym stadium choroby. Jeszcze gorzej jest gdy choroba dotyczy tylko jednego oka. Wtedy, często dopiero podczas badania pacjent przekonuje się, że nie widzi i jest tym zaskoczony – mówi dr Iwona Filipecka z bielskiej Kliniki Okulus, specjalizującej się w diagnostyce okulistycznej.

Częstą przyczyną utraty wzroku u osób powyżej 50 roku życia jest zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, tzw. AMD. W przypadku tej choroby, najważniejsza jest wczesna diagnoza. Wczesne stadium AMD u większości osób nie wpływa na jakość widzenia, dlatego zazwyczaj pacjenci zgłaszają się do lekarza za późno. Zwyrodnienie plamki powoduje w szczególności zaburzenia lub utratę widzenia centralnego, co uniemożliwia wykonywanie niezbędnych w codziennym życiu czynności, takich jak np. czytanie, robienie zakupów, rozpoznawanie twarzy, szycie czy sprawdzanie czasu na zegarku. Aby rozpoznać postać i stopień zagrożenia utraty centralnego widzenia należy wykonać tomografię oczną (OCT) i angiografię fluoresceinową, w których oceniane są struktury siatkówki.

Jak uchronić oczy?

– Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia AMD, należy starannie leczyć choroby układu krążenia (nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową), nie palić, unikać długotrwałych ekspozycji na światło słoneczne i stosować odpowiednią dietę – mówi dr Iwona Filipecka.

Z wiekiem, stopniowemu zmniejszeniu ulega naturalna osłona organizmu przed nadmiarem promieniowania ultrafioletowego UVA i UVB. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na ochronę oka przed szkodliwym działaniem światła słonecznego. Przede wszystkim ostrożnie należy korzystać z kąpieli słonecznych. W dni słoneczne konieczne są odpowiednie szkła okularowe. Niezwykle istotna w ochronie siatkówki jest również dieta. Promieniowanie UV to jeden z głównych czynników powstawania wolnych rodników, które powodują uszkadzanie komórek.

Dlatego ważne jest, aby spożywać jak najwięcej antyoksydantów. Najważniejsze z nich to:

• witamina E (oleje roślinne, orzechy, szpinak, kapusta włoska, mango, ziarna pszenicy)
• witamina C (owoce cytrusowe, brokuły, kalafior, kapusta)
• witamina A (masło, mleko, jaja, tłuste ryby, wątroba)

Objawy, które powinny niepokoić:

• Zniekształcenie linii i widzianych przedmiotów
• Pojawienie się mroczka w centrum pola widzenia, otoczonego obrazem widzianym w zamglony sposób
• Zamazanie i obniżona ostrość wzroku
• Obniżona zdolność widzenia kolorów
• Zwiększona wrażliwość na ostre światło
• Trudności z czytaniem

Jedną z metod leczenia AMD jest podawanie do wnętrza oka leków anty-VEGF.
– Powodują one zamykanie nieprawidłowych naczyń i pozwalają zachować, a niekiedy poprawić wzrok. Iniekcje powtarzane są co miesiąc trzy razy, a dalsze postępowanie zależy od ostrości wzroku i wyniku tomografii ocznej – mówi dr Iwona Filipecka z Kliniki Okulus.

Jednym ze sposobów diagnozy AMD jest tzw. test Amslera. Można go wykonać we własnym zakresie. Badanie przeprowadza się dla każdego oka osobno. Test polega na obserwacji z odległości 30 cm siatki Amslera, będącej kwadratem o boku 10 cm podzielonym czarną albo biała siatką linii przecinających się co 0,5 cm. Każdy z utworzonych kwadracików odpowiada kątowi widzenia 1 stopnia. W centrum siatki znajduje się punkt, na który kieruje się oś widzenia. Przy zmianach chorobowych w plamce żółtej powstają nieprawidłowości obrazu w postaci mroczków lub zniekształceń.