Choroby skóry

Na skórze mogą pojawiać się różnego rodzaju zmiany, często związane z chorobami ogólnoustrojowymi. Według niektórych badań co trzeci dorosły zgłaszał kiedyś lub cierpi obecnie z powodu chorób skóry. Najczęściej jest to wyprysk – zapalenie skóry o różnym podłożu, na które uskarża się ok. 10 procent populacji dorosłych w krajach Zachodu. Z kolei u dzieci jednym z najczęstszych schorzeń jest atopowe zapalenie skóry.

Istnieje wiele chorób skóry, które charakteryzują się różnymi zmianami w jej wyglądzie. Należą do nich np. zakażenia bakteryjne, grzybicze, choroby pasożytnicze czy wirusowe, dermatozy, trądzik, choroby alergiczne, , choroby tkanki łącznej, zaburzenia barwnikowe, choroby przenoszone drogą płciową, chłoniaki, nowotwory i wiele innych. Na skórze uwidoczniają się nie tylko liczne choroby wewnętrzne, ale również problemy natury psychicznej. Dlatego zmian skórnych nigdy nie należy bagatelizować, a ich diagnostyka wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia.

Wyprysk kontaktowy

Jednym z istotniejszych wyzwań współczesnej medycyny są choroby alergiczne. Zdaniem World Allergy Organization (Światowej Organizacji Alergii) u 30–40% populacji świata występuje co najmniej jedno schorzenie alergiczne, a skala tego zjawiska może dalej rosnąć. Wśród chorób alergicznych są także choroby skóry, głównie alergiczne wypryski kontaktowe: kontaktowe zapalenie skóry oraz .

Wyprysk jest reakcją na kontakt skóry z alergenem. Pojawiają się grudki, pęcherzyki, uporczywy świąd, a w odmianie przewlekłej dochodzi do złuszczania skóry. Taką reakcję może wywołać bardzo wiele czynników. Często są to związki chemiczne zawarte w środkach czystości i kosmetykach, farby i lakiery, guma, lateks, niektóre metale (np. chrom i nikiel), lekarstwa i inne substancje. Choroba o podłożu alergicznym ma charakter nawrotowy i przewlekły, jednak eliminacja alergenów zwykle skutecznie pomaga ograniczyć uciążliwe objawy.

Wyprysk kontaktowy może mieć także niealergiczne podłoże, czyli być miejscową reakcją skóry na pojedyncze substancje drażniące. Wyróżnia się także kilka innych rodzajów wyprysku. W każdym przypadku niezbędna jest dokładna diagnostyka, najskuteczniejszą metodą leczenia jest bowiem wyeliminowanie czynnika wywołującego taką reakcję.

Egzema rąk

Szczególną postacią wyprysku kontaktowego jest przewlekły wyprysk kontaktowy rąk zwany egzemą. Przyczyny choroby są takie jak w przypadku wyprysków: kontakt skóry z czynnikiem drażniącym lub uczulającym. Charakterystyczną cechą jest natomiast ograniczenie objawów skórnych do dłoni. Egzema rąk może mieć charakter ostry lub przewlekły. Szacuje się, iż jedna trzecia przypadków egzemy rąk dotyczy osób poniżej 20. roku życia.

Objawy początkowe to rumień i swędzenie, kolejne to nadmierne rogowacenie i łuszczenie się skóry, pojawienie się pęcherzyków, obrzęk, pękanie skóry. Taka skóra narażona jest też na zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze, toteż leczenie nigdy nie jest łatwe. Podstawą, jak w przypadku każdego wyprysku kontaktowego, jest wyeliminowanie czynnika wywołującego niepożądaną reakcję. Jeśli więc u pacjenta podejrzewa się alergię, w pierwszej kolejności wykonywane są .

W leczeniu egzemy konieczna jest intensywna farmakoterapia, zarówno miejscowa, jak i ogólnoustrojowa. Niestety, zmiany skórne tak widoczne jak w egzemie mają poważny, negatywny wpływ na psychikę pacjenta. Jednocześnie stres osłabia skuteczność terapii, powstaje więc swoiste błędne koło.

Atopowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest jedną z najczęstszych chorób dzieci. U jej podłoża leży alergia: uczulenie na alergeny pokarmowe, wziewne, kontaktowe.

Wczesnym objawem choroby są niekiedy „niezdrowe” rumieńce na buzi dziecka. Następnie na rękach, nogach, twarzy i szyi pojawiają się swędzące zmiany wypryskowe i wysięki, które mogą objąć całe ciało, także owłosioną skórę głowy. W późniejszym okresie może dochodzić do łuszczenia się skóry. Na ogół wystąpienie AZS w okresie wczesnodziecięcym wskazuje na duże ryzyko pojawienia się w późniejszym wieku innych chorób alergicznych, m.in. astmy alergicznej.

Atopowe zapalenie skóry jest niekiedy mylone z wypryskiem kontaktowym. Diagnostyka opiera się m.in. na badaniach specyficznych parametrów krwi świadczących o atopii, czyli uczuleniu.

W leczeniu AZS podstawą jest eliminacja alergenów z diety i otoczenia dziecka. Stosuje się też leki miejscowe oraz ogólnoustrojowe, ponieważ uszkodzona skóra staje się podatna na bakteryjne, wirusowe i grzybicze.

Na szczęście u sporej grupy dzieci choroba ustępuje samoczynnie, choć w późniejszym wieku alergia zwykle znów daje o sobie znać, tyle że w innej postaci.