Choroby cywilizacyjne: profilaktyka w opinii Polaków

Badanie opinii wykazało, że najczęstszym powodem dla którego unikamy badań profilaktycznych jest przekonanie o tym, że jesteśmy zdrowi. Co ciekawe: o swojej dobrej kondycji zdrowotnej przekonanych jest ok. 15% więcej mężczyzn niż kobiet. Różnica ta może wynikać z tradycyjnej opinii głoszącej, że atrybutem męskości jest siła, zdrowie oraz tężyzna fizyczna. „Odpowiedź respondentów na pytanie o powody, dla których unikają badań jeszcze raz potwierdza jak mała jest wiedza naszego społeczeństwa na temat istoty profilaktyki, której kluczową rolą jest prewencja schorzeń, a nie ich leczenie po zanotowaniu pierwszych objawów” – mówi profesor Andrzej M. Fal - kierownik Katedry Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu. Najrzadziej badaniom profilaktycznym poddają się osoby z wykształceniem podstawowym oraz zawodowym – są to najliczniejsze grupy społeczne, charakteryzujące się niskim poziomem wiedzy na temat zdrowia. „Ze względu na koszty badania profilaktyczne są nadal uznawane za trudno dostępne. Co gorsza, z powodu braków w edukacji zdrowotnej pacjenci nie odczuwają potrzeby korzystania z nich”, mówi profesor Fal. „Świadomość profilaktyki powinniśmy budować od najmłodszych lat, poprzez edukację młodzieży w szkołach oraz przy udziale lekarzy, którzy powinni poświęcać więcej czasu oświacie zdrowotnej w kontakcie z pacjentem” – dodaje.

Badania profilaktyczne odgrywają istotną rolę w prewencji chorób układu krążenia. Pomiar stężenia cholesterolu w surowicy krwi jest ważnym elementem profilaktyki rozwoju miażdżycy prowadzącej do zawałów serca i udarów mózgu. Oznaczenie stężenia cholesterolu powinni wykonywać mężczyźni w wieku od 35 lat oraz kobiety powyżej 45 roku życia. Badanie opinii wykazało, że jedynie połowa respondentów powyżej 50 roku życia poddała się w ciągu ostatnich dwóch lat temu badaniu. „Wynik ten nie napawa optymizmem. To właśnie w grupie osób powyżej 50 roku życia najczęściej ujawniają się choroby układu krążenia”, komentuje profesor Zbigniew Gaciong z Kliniki Nadciśnienia Tętniczego, Chorób Wewnętrznych oraz Angiologii AM w Warszawie.

Drugim kluczowym badaniem w profilaktyce chorób układu krążenie jest pomiar ciśnienia krwi, który pomaga wykryć nadciśnienie tętnicze w najwcześniejszym okresie i poprzez skuteczne leczenie uniknąć groźnych dla życia powikłań. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi należy przeprowadzać, bez względu na wiek, co najmniej raz w roku. Wcześnie wykryte nadciśnienie i rozpoczęcie leczenia mogą uchronić nas przed zawałem, udarem, zaburzeniem pracy nerek oraz miażdżycą. „Badaniu ciśnienia tętniczego krwi poddało się najwięcej respondentów powyżej 59 roku życia, jednak im młodsza grupa wiekowa, tym mniej osób wskazuje badanie jako przebyte w ciągu ostatnich dwóch lat. Optymalnym z punktu widzenia profilaktyki byłby wyższy wynik wśród młodszych respondentów, ponieważ wśród osób młodych istnieje dużo większa szansa skutecznego leczenia choroby wykrytej we wczesnym stadium” – mówi profesor Gaciong.

Niska świadomość prozdrowotna społeczeństwa sprawia, że wielu ludzi żyje z niewykrytą, rozwijającą się cukrzycą. Fakt ten potwierdza wynik badania opinii, które mówi, że niewiele ponad 40% kobiet oraz 30% mężczyzn zbadało stężenie cukru we krwi w ciągu ostatnich dwóch lat. Niezwykle istotna jest świadomość tego, że zdrowy styl życia łagodzi predyspozycje do zachorowania na cukrzycę. Należy jednak również pamiętać, aby profilaktycznie sprawdzać regularnie poziom cukru we krwi.