Bezpłatne badania tarczycy

Prawie 90% dorosłych Polaków w ciągu dwóch ostatnich lat nie miało zleconego badania tarczycy (poziom TSH, badanie USG). A przecież zmiany chorobowe w funkcjonowaniu tego gruczołu istotnie zaburzają zdrowie, samopoczucie i jakość życia. Co więcej, dysfunkcje tarczycy dają szereg objawów, których przeciętny człowiek nie rozpoznaje, dlatego tak ważne jest budowanie świadomości społecznej tych chorób. Międzynarodowa kampania Tydzień Walki z Chorobami Tarczycy (Thyroid Awareness Week) zorganizowana w dniach 23-29 maja br. pod patronatem Ministra Zdowia ma pomóc w poprawie sytuacji.

Tydzień Walki z Chorobami Tarczycy (Thyroid Awareness Week), organizowany w tym samym czasie równolegle w wielu krajach na świecie w związku z ogłoszeniem 25 maja Światowym Dniem Tarczycy, objęła swoim patronatem światowa organizacja zrzeszająca pacjentów z chorobami tarczycy - Thyroid Federation International.

Celem tegorocznej, trzeciej już edycji Tygodnia Walki z Chorobami Tarczycy jest zwiększenie wśród dorosłych Polaków świadomości zagrożeń, jakie niosą ze sobą niezdiagnozowane choroby tarczycy a także zaapelowanie do społeczeństwa o aktywną postawę, czyli domaganie się od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej zbadania stanu swojej tarczycy. W ramach Tygodnia Walki z Chorobami Tarczycy w 5 polskich miastach 800 dorosłych osób, które zaobserwowały u siebie niepokojące objawy będzie mogło wykonać bezpłatnie badanie krwi. Współorganizatorami kampanii są: Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne oraz Polskie Towarzystwo Tyreologiczne. Partnerem akcji jest Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polskich.

Tarczyca pełni ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu ludzkiego organizmu, reguluje bowiem wiele procesów metabolicznych, wpływając na pracę niemal wszystkich naszych narządów. Szczególną uwagę powinny jej poświęcić kobiety, ponieważ choroby tego gruczołu występują u nich prawie 8 razy częściej niż u mężczyzn.2 Hormonami wydzielanymi przez tarczycę są: tyroksyna (oznaczana też jako T4), trijodotyronina (T3) oraz kalcytonina. Dzięki nim nasz organizm efektywnie wykorzystuje zapasy energii i utrzymuje odpowiednią temperaturę. Związki te zapewniają także prawidłową pracę mięśni i układu nerwowego.

Dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy niezbędny jest jod, który odpowiada za prawidłowe wydzielanie hormonów tarczycy. Niedobór jodu powoduje szereg zaburzeń, takich jak obniżenie zdolności reprodukcyjnych, wzrost częstości występowania guzków i wola tarczycy, jej niedoczynności a także zmian nowotworowych. Wpływa także na ogólny rozwój intelektualny społeczeństw. Nie ma dotychczas danych, szacujących bezpośrednie i pośrednie koszty schorzeń tarczycy spowodowanych niedoborem jodu w Polsce, są one jednak wysokie ze względu na rozmiar zjawiska – chodzi o około 10 milionów osób z powiększona tarczycą.

Ze względu na niedobór jodu w Polsce rząd wprowadził w 1997 roku Program Profilaktyki Jodowej, który zakładał wzbogacanie soli kuchennej tym pierwiastkiem. Tegoroczny temat przewodni obchodów Tygodnia Walki z Chorobami Tarczycy wpisuje się w realizację Narodowego Programu Przeciwdziałania Chorobom Cywilizacyjnym, w szczególności modułu III, czyli Programu Eliminacji Niedoboru Jodu w Polsce na Lata 2009-2011.

Jak wynika z najnowszych badań, także witamina D jest odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. Osoby z jej deficytem narażone są na występowanie wola guzowatego a nawet raka tarczycy. Wykazano także związek uszkodzenia genu regulującego funkcję witaminy D z najczęstszym procesem zapalnym tarczycy - chorobą Hashimoto. Również po zabiegach usunięcia tarczycy (zwykle z sąsiadującymi przytarczycami) konieczna jest suplementacja witaminą D.

– Zarówno niedobór jodu jak i witaminy D mogą przyczynić się do zmian chorobowych w tarczycy takich jak guzki czy wole. Należy więc pamiętać o przyjmowaniu w diecie produktów bogatych w te elementy. Ponadto wszyscy powinniśmy zwracać baczniejszą uwagę na naszą tarczycę. Osoby, które zauważą u siebie takie objawy jak niewyjaśnione trudności w oddychaniu czy przełykaniu, chrypka, uczucie zaciskania przy noszeniu krawata lub golfu powinni się udać do lekarza internisty z prośbą o zbadanie stanu swojej tarczycy – mówi prof. Andrzej Milewicz, prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego.

Niestety, jak pokazują wyniki badania opinii publicznej przeprowadzonego w kwietniu 2009 r. przez SMG/KRC, Polacy niewiele wiedzą o objawach świadczących o nieprawidłowym funkcjonowaniu tarczycy. Mimo iż 66% badanych zaobserwowało u siebie co najmniej jeden objaw typowy dla chorób tarczycy, a 46% zauważyło u siebie 2 lub więcej objawów, to zaledwie 27% osób postanowiło się udać do lekarza po diagnozę.

Okazuje się, że jednym z powodów takiej sytuacji jest trudność z rozpoznaniem objawów zaburzenia czynności tarczycy - aż 44% respondentów nie potrafiło poprawnie wskazać nawet jednego objawu schorzeń tarczycy, a 56% nie znało żadnych następstw ich nieleczenia.

– Wynika to z niespecyficznych objawów, które towarzyszą zaburzeniom czynności tarczycy. Na przykład, symptomy niedoczynności tarczycy łatwo pomylić z objawami występującymi w innych chorobach (na przykład w depresji), albo uznać za następstwo procesu starzenia – mówi prof. Małgorzata Karbownik-Lewinska, Kierownik Zakładu Endokrynologii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Dodatkowo w kwietniu 2011 r. na reprezentatywnej grupie dorosłych Polaków zostało przeprowadzone badanie sprawdzające, jak wygląda przesiewowe kontrolowanie stanu tarczycy pacjentów w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Badanie na potrzeby kampanii Tydzień Walki z Chorobami Tarczycy przeprowadziła firma badawcza TNS OBOP. Wyniki uznać można za niepokojące, ponieważ w grupie wiekowej 30-70 lat podstawowe badania tarczycy (TSH, USG) zostały zlecone przez lekarza pierwszego kontaktu/internistę jedynie w przypadku 15% respondentów. Ponadto badanie tarczycy metodą palpacyjną (tzn. palcami) w celu wstępnej diagnozy powiększenia gruczołu tarczowego lub występowania guzków zostało przeprowadzone jedynie u 20% badanych.

Bezpłatne badania w ramach kampanii

W diagnostyce chorób tarczycy bardzo ważną rolę odgrywają badania krwi a bardziej szczegółowo poziomu TSH, hormonu przysadki regulującego działanie tarczycy. Dlatego w ramach Tygodnia Walki z Chorobami Tarczycy umożliwione zostanie bezpłatne oznaczenie poziomu TSH.

W dniach 23-27 maja br., z bezpłatnych badań będzie mogło skorzystać 800 dorosłych osób, które chcą sprawdzić stan swojej tarczycy. Akcja obejmie pięć regionów: katowicki, krakowski, łódzki, warszawski i wrocławski. Zapisy są możliwe za pośrednictwem strony internetowej i będą trwać w dniach 12-17 maja 2011.

Badania zostaną przeprowadzone w:

• Centrum Medycznym LIM, ul. Dowborczyków 30/3 w Łodzi,
• Centrum Medyczne Medycyna Rodzinna, ul. Karłowicza 11-13 w Katowicach,
• Centrum Medycznym LUX MED, ul. Mehoffera 10 w Krakowie,
• Centrum Medycznym LIM, ul. Bobrowiecka 1 w Warszawie,
• Centrum Medycznym LUX MED, ul. Wołowska 20 we Wrocławiu.