Edukacją w cholesterol

A co z cholesterolem? Najnowsze wyniki badań wskazują, że ryzyko zawałów serca i udarów mózgu jest tym niższe, im niższy jest poziom cholesterolu LDL.

Tak to prawda. Ostatnio opublikowano wyniki badania IMPROVE-IT, w którym badano związek pomiędzy poziomem cholesterolu LDL, potocznie nazywanego „złym cholesterolem”, a ryzykiem wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych. Badanie potwierdza, że im mniejszy jest poziom stężenia we krwi cholesterolu LDL, tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia takich zdarzeń. W Polsce to duży problem, bo 60% społeczeństwa ma podwyższone stężenie cholesterolu, który jest przyczyną wielu chorób. Podwyższone stężenie cholesterolu jest drugim, po nadciśnieniu tętniczym, czynnikiem zwiększającym ryzyko zawału serca, który jest przyczyną prawie połowy zgonów w naszym kraju. Niestety zdecydowana większość z nas nawet nie zdaje sobie sprawy, że ma podwyższony cholesterol, bo nie daje on objawów. Panuje też mit, że podwyższony cholesterol dotyka tyko ludzi z nadwagą i otyłych, co nie jest prawdą.

Jak zatem kontrolować cholesterol?

Zasada jest prosta – każdy po 20. roku życia powinien oznaczyć sobie poziom we krwi. Jeśli jest osobą zdrową, która nie ma w rodzinie przedwczesnych zgonów w wyniku chorób układu krążenia, to wystarczy, że takie badanie powtórzy co 5 lat.
Podstawą walki o obniżenie cholesterolu LDL we krwi jest odpowiednia dieta i wysiłek fizyczny. Jednak w sytuacji, kiedy te środki są niewystarczające do osiągnięcia prawidłowego poziomu, należy sięgnąć po dostępne leki.
Na szczęście mamy obecnie preparaty, które są bardzo skuteczne i są w stanie obniżyć poziom cholesterolu do dowolnego poziomu. Szczególnie istotne jest utrzymywanie cholesterolu LDL w granicach normy, kiedy pacjent choruje na cukrzycę, chorobę wieńcową lub przebył zawał serca czy udar mózgu. W takich przypadkach poziom cholesterolu LDL nie powinien przekraczać 70 mg/dl.

Czy jest jakaś grupa wiekowa, która szczególnie powinna na siebie uważać?

Im starszy pacjent, tym zagrożenie jest większe, ale problem tkwi również gdzie indziej. Ważny jest nie tylko sam poziom LDL, ale także czas. Im dłużej ktoś żyje z podwyższonym cholesterolem, tym większe szanse, że zachoruje wcześniej. Coraz więcej się teraz mówi na temat rodzinnej hipercholesterolemii, która ma podłoże genetyczne. Wywołuje ją najczęściej mutacja genu LDLR, czyli genu odpowiadającego za przemianę „złego” cholesterolu LDL. Rodzinna hipercholesterolemia, czyli dziedzicznie wysoki poziom cholesterolu we krwi, prowadzi do wcześniejszego rozwoju miażdżycy, a tym samym zagrożenie zawałem serca i udarem mózgu jest większe. W zależności od tego jaką mamy formę hipercholesterolemii, to objawy mogą wystąpić wcześniej lub później. Jeśli dzieci odziedziczą tę skłonność po obojgu rodzicach, mogą mieć miażdżycę już w dzieciństwie. Spotykane są nawet przypadki zawałów u dzieci.

Skąd wiadomo, kto może mieć wadliwy gen? Jak się to sprawdza?

Do wstępnego rozpoznawania dziedzicznej hipercholesterolemii służy zaakceptowany przez WHO test punktowy. To rodzaj kwestionariusza, który wypełnia się wspólnie z lekarzem. Powinny go wykonać zwłaszcza osoby młode, w rodzinach których były przypadki zawału serca, udaru mózgu lub innych chorób układu krążenia. Podobnie, ryzyko rodzinnej hipercholesterolemii dotyczy osób, u których w rodzinie objawy choroby wieńcowej wystąpiły przed 55 rokiem życia u mężczyzn i 60 – dla kobiet. Na podstawie testu można określić prawdopodobieństwo warunkującej podwyższony poziom cholesterolu,
a co za tym idzie – zagrożenie szybkim rozwojem miażdżycy.