"Zdrowy dialog" lekarza z pacjentem. Pomogą aktorzy?

Negatywne zjawisko non-compliance

Pacjenci lekceważą leczenie schorzeń przewlekłych, nie stosują przepisanych leków zgodnie z zaleceniami - przerywają lub modyfikują terapie, zaniedbują badania. Reżim codziennego przyjmowania leków do końca życia jest dla nich zbyt uciążliwy. W wielu , gdzie nie występują ostre dolegliwości, opuszczenie jednej czy dwóch dawek leku nie wywołuje ostrej reakcji organizmu - a przecież pacjenci codziennie czytają o szkodliwości leków. „Sprytnie" oszczędzają więc swoją wątrobę albo kieszeń. Zakrapiane imieniny u cioci to też dobry powód by unikać łączenia - eliminując niestety lek. A np. nie leczone odpowiednio nadciśnienie powoli się rozwija. Gdy objawy się pojawią - pacjent powędruje do oskarżając go o złe leczenie albo nieskuteczne leki. Doświadczeni lekarze sytuacje znają, ale nie są w stanie pacjenta kontrolować, nie wiedzą nawet czy wykupił ordynowane leki a co dopiero czy je odpowiednio stosuje. Jedyną pomocą jest tu odpowiednio prowadzony dialog i umiejętność motywowania pacjentów do właściwego leczenia. Obie strony mają do odegrania w tym zakresie bardzo ważne role. Obie powinny być zatem świadome pewnych mechanizmów oraz wzajemnych oczekiwań i celów.

Lekarz w roli widza - sposób na dostrzeżenie problemu

Celem programu edukacyjnego „Zdrowy dialog" jest przyczynienie się do podniesienia stopnia przestrzegania przez pacjentów zaleceń terapeutycznych poprzez uświadomienie - najpierw lekarzom - mechanizmów i zachowań obu stron podczas wizyty w gabinecie. Jak zmotywować pacjenta do podjęcia i kontynuowania leczenia? Co i jak mówić? Po jakie argumenty sięgać? Jaką przyjąć postawę? Jakiego użyć języka? Jak wypracować partnerską relację, by lekarz był autorytetem, ale i sprzymierzeńcem w walce z chorobą, a pacjent przejmował odpowiedzialność za własne zdrowie i przebieg terapii oraz współpracował z lekarzem?

Program służy podniesieniu komfortu pracy lekarzy poprzez zwiększenie efektywności komunikacji lekarz-pacjent w sytuacji mocno ograniczonego czasu wizyty.

Jak w teatrze - różni pacjenci - różne role

Przy wsparciu merytorycznym ekspertów: prof. dr. hab. Przemysława Kardasa (ekspert compliance, Uniwersytet Medyczny w Łodzi) i mgr Marioli Kosowicz (psycholog, psychoterapeuta, Kierownik Zakładu Psychoonkologii Centrum Onkologii w Warszawie) oraz we współpracy z Teatrem IMKA, stworzono zestaw scenek filmowych i platformę edukacyjną www.zdrowydialog.pl. Pokazane scenki koncentrują się na praktycznych aspektach komunikacyjnych. Niektóre sytuacje w nich przedstawione zostały celowo przerysowane. Świadomie również pominięto szczegóły związane z leczeniem i omówieniem form terapii. Wszystko po to by skupić uwagę wyłącznie na komunikacji.

W ten sposób podjęto próbę pokazania, dobrych - zdaniem praktyków - rozwiązań i najczęściej występujących błędów komunikacyjnych. Każda przykładowa scena jest przedstawiona w wersji „nie do naśladowania" i w wersji „sugerowanej". Filmy opatrzone są wstępem i komentarzami ekspertów.

Bardzo ważną rolę w wyeksponowaniu problemu odegrała praca profesjonalnych aktorów.

- Zaangażowaliśmy się w projekt „Zdrowy dialog", ponieważ komunikacja między ludźmi jest fundamentem rozwoju i działania - wspólnego działania. Teatr daje możliwość spojrzenia na tę samą sytuację oczami aktora i widza, co sprawia, że widzimy inaczej i więcej w zależności od tego, jaką rolę odgrywamy. Lekarze oglądając scenki filmowe z udziałem profesjonalnych aktorów obserwują siebie samych z widowni i mamy nadzieję, że ta perspektywa pomoże im w budowaniu zdrowej komunikacji z pacjentami - mówi Tomasz Karolak, Dyrektor teatru IMKA.

Platforma edukacyjna

Filmy-scenki są prezentowane na platformie internetowej. Lekarze uzyskują do nich dostęp po otrzymaniu specjalnego kodu do logowania. Po zalogowaniu będzie je można obejrzeć dowolną liczbę razy, a dodatkowo wykonać test i otrzymać, po jego poprawnym wykonaniu, punkty edukacyjne oraz certyfikat.

Tegorocznej, pilotażowej edycji programu patronuje Polskie Towarzystwo Onkologiczne. Edycja ta została skierowana głównie do onkologów. W oparciu o zdobyte doświadczenia i uzyskane uwagi program będzie kontynuowany i kierowany do kolejnych grup lekarzy innych specjalności, wiąże się to oczywiście z przygotowaniem kolejnych scenek, dedykowanych specyficznym problemom komunikacyjnym, związanym z kolejnymi chrobami i ich leczeniem. W przyszłości przewidziane są także działania adresowane do pacjentów.