Upały nad Polską. Jak się chronić?

Paradoksalnie jesteśmy obecnie z wielu względów w gorszej sytuacji, niż mieszkańcy cieplejszych rejonów świata. Organizm ludzi mieszkających w klimacie umiarkowanym potrzebuje więcej czasu na dostrojenie się do panujących na zewnątrz ekstremalnie wysokich temperatur. Nieprzystosowane są także nasze warunki życiowe - w wielu firmach i w większości domów lub mieszkań nie mamy wydajnych sposobów chłodzenia ani klimatyzacji. Tej ostatniej pozbawionych jest także większość samochodów, nie mówiąc już o komunikacji publicznej. Dodatkowo, pracownicy na przykład w krajach śródziemnomorskich mają zagwarantowany odpoczynek w najgorętszych godzinach dnia - my wówczas często musimy pracować pełną parą.

Lekarze zgodnie ostrzegają - upału i reakcji naszego organizmu na wysokie temperatury nie wolno lekceważyć. Gorącym dniom towarzyszy bowiem groźba odwodnienia, czy zaostrzenia się chorób sercowo-naczyniowych. Niewiele jest także osób dobrze znoszących tropikalne temperatury - większość z nas czuje zmęczenie, ospałość i brak energii. Dokuczają nam , otarcia i opuchnięte stopy, zaś ciągłe pocenie się wprowadza dyskomfort.

Nie powinniśmy być obojętni na reakcje naszego organizmu. Należy świadomie wspomóc go w walce z upałem. W jaki sposób?

Przede wszystkim, nie udawajmy że gorąco to nie problem. Jeśli mamy do zrobienia coś wymagającego dużego wysiłku, zostawmy to na chłodniejsze dni, lub choćby na mniej upalną porę doby. Dotyczy to na przykład wyjścia po zakupy - warto zaplanować je na wczesne godziny poranne (tak do 11:00) lub na czas po najgorętszym popołudniowym słońcu (po 17-18:00). Jeśli już musimy wyjść, zaplanujmy trasę tak, by przebiegała ona w cieniu i dawała też możliwość odpoczynku. Istotne jest także ubranie - powinno być przewiewne i jasne. Pamiętajmy o nakryciu głowy i kremach z filtrem. Równie ważne jest zabranie ze sobą butelki z wodą - do picia i do ew. schłodzenia głowy i twarzy.

Przy podróży samochodem pamiętajmy, by nie wsiadać do bardzo nagrzanego auta. Otwórzmy wszystkie drzwi i pozwólmy by przepływające powietrze choć trochę schłodziło wnętrze. Pod żadnym pozorem nie wolno nawet na krótki czas zostawiać w zamkniętym aucie dzieci ani zwierząt – temperatura we wnętrzu samochodu stojącego na odkrytym parkingu szybko może przekroczyć 50 stopni Celsjusza.

W komunikacji publicznej starajmy się siadać – o ile to możliwe – po stronie na którą nie padają bezpośrednio promienie słoneczne. Jeśli widzimy, że autobus powinien być klimatyzowany, należy domagać się od kierowcy włączenia chłodzenia, lub – gdy stwierdzi on że klimatyzacja jest zepsuta – sprawdzić czy zgłosił ten fakt swoim przełożonym. W przypadku, gdy klimatyzacja nie działa, należy domagać się zapewnienia dostępu powietrza i przewiewu.

Pamiętajmy, że przy wysokich temperaturach pracodawca jest zobowiązany do dostarczenia pracownikom wody. Jeśli poczujemy się gorzej, należy bezwzględnie powiadomić o tym współpracowników. Podobnie w domu – wszelkie niepokojące objawy powinny być znane bliskim, tak by mogli w porę zareagować. Sami również obserwujmy członków rodziny, zwłaszcza starszych, chorych, dzieci i kobiety ciężarne.

W upalne dni organizm potrzebuje znacznie więcej wody, dlatego należy mu jej regularnie dostarczać. Absolutne minimum dla dorosłego człowieka to 2 - 2,5 litra płynów dziennie. Przy czym najlepiej jest sięgać po czystą wodę lub napary ziołowe czy zieloną herbatę. Unikajmy zwłaszcza słodzonych napojów gazowanych - nie gaszą zbyt dobrze pragnienia, a dodatkowo wprowadzają do organizmu zbędne, puste kalorie.

Seniorzy i osoby z problemami sercowo-naczyniowymi w sposób szczególny powinni zachowywać ostrożność w upalne dni. Najlepiej do minimum ograniczyć swoją aktywność, prosząc o pomoc bliskich czy sąsiadów. Ważne też, by nie lekceważyć objawów zasłabnięcia, odwodnienia czy - należy wówczas natychmiast zwrócić się o pomoc medyczną.

Fala upałów zazwyczaj nie trwa w naszym kraju zbyt długo - najprawdopodobniej już w przyszłym tygodniu temperatury znacznie spadną.