Przeszczep organów w UE - badanie Eurobarometru

Przeszczepianie narządów jest z powodzeniem stosowane w leczeniu ciężkich chorób od 1954 roku. Ze względu na powodzenie tego leczenia, zapotrzebowanie na narządy nadal przekracza liczbę dawców. W kontekście ciągle znacznych potrzeb, ważne jest, aby wysiłkom zmierzające do zwiększenia liczby dawców narządów towarzyszyły wysokie standardy jakości i bezpieczeństwa. Zwiększenie efektywności i dostępności systemów przeszczepiania narządów jest tu kluczem, wskazują autorzy raportu.

Z badań Eurobarometru wynika, że podczas gdy większość obywateli Europy popiera dawanie organów, 55% obywateli wyraża gotowość do oddania swoich własnych organów po śmierci, a 53% chce zgody na oddanie narządów zmarłych bliskich członków rodziny, poziom wsparcia nie wzrósł na obszarze UE od ostatniego badania Eurobarometru. To przede wszystkim jest przedmiotem troski ekspertów - zapotrzebowanie na dawców jest ciągle duże.

Poziom wsparcia dla dawstwa narządów są na ogół wyższy w krajach, które przystąpiły do
Unii Europejskiej przed 2004 rokiem niż w pozostałych państwach członkowskich (z chlubnym wyjątkiem Malty). Wyjątkami od tej reguły są Grecja i Austria, które mają niski poziom wsparcia tej idei.

Co warto jednak podkreślić, więcej dyskutuje się o opisywanej kwestii w rodzinach. Poza tym mimo, że Austria słabiej wypadła na tle tzw. krajów starej Unii, zanotowano tu tendencję wzrostową jeśli chodzi o poparcie dla dawstwa organów (między poziomem akceptacji dla opisywanej idei w 2006 oraz 2009 roku).


Jak zauważono w raporcie, a także poprzednim badaniu Eurobarometru, dyskusja na ten temat z rodziną jest dodatnio skorelowana ze wsparciem dla dawstwa narządów. Poza rozmowami z rodziną, poziom wykształcenia również jest kluczowym czynnikiem wpływający na wsparcie dla opisywanej idei. Ponadto czynnik ten jest związany z wieloma innymi, np. z faktem, że niektóre grupy wiekowe (np. osoby w wieku powyżej 55 lat) i osoby z pewnych regionów Europy (niektóre z nowszych państw członkowskich Unii Europejskiej), które miały ograniczony dostęp do szkolnictwa wyższego, zwykle wykazują niższy poziom świadomości problemu i mniej chętnie wykazują wsparcie dla dawstwa narządów.

Wreszcie, trudności finansowe wydaje się być barierą dla wsparcia dawstwa narządów. Ci, którzy mają trudności z zapłaceniem rachunków rzadziej mają okazję lub ochotę, aby porozmawiać na ten temat i wyrazić zgodę na oddawanie narządów własnych lub zmarłych członków bliskiej rodziny.

Polska dobrze wypada na tle Unii. Na pytanie, czy wyraził(a)byś zgodę, gdyby w szpitalu poproszono o możliwość pobrania organu od zmarłego członka rodziny, „tak" odpowiedziało 57% Polaków. „Nie" odpowiedziało 18% badanych, zaś 25% respondentów nie umiało określić, jakby się zachowało. Biorąc pod uwagę wszystkich obywateli Unii Europejskiej, zgodę na pobranie organów od zmarłego bliskiego wyraziłoby 53% ankietowanych, 25% nie zgodziłoby się, a 22% nie ma zdania w tej kwestii.

Mniej zgodni jesteśmy, gdy chodzi o nasze ciało. Na pytanie czy zgodził(a)byś się na pobranie organów zaraz po twojej śmierci „tak" odpowiedziało 53% Polaków. Nie zgadza się na to 25% badanych, natomiast 22% stwierdziło „nie wiem". Jeśli chodzi o Unię Europejską, 53% respondentów zgodziłoby się na pobranie narządów zaraz po swojej śmierci, 27% nie wyraziłoby na to zgody, zaś 18% nie umiało podjąć decyzji.

Aby zostać dawcą zostać dawcą organów po swojej śmierci, należy wypełnić deklarację informującą o zamiarze oddania swoich tkanek i narządów do przeszczepu, powiadomić o swojej decyzji najbliższą rodzinę i nosić przy sobie wypełnioną deklarację.

Jeżeli nie chcesz oddawać swoich organów po śmierci, powinnaś/powinieneś: wypełnić zgłoszenie wyrażające sprzeciw na pobieranie po twojej śmierci komórek, tkanek i narządów i wysłać je do Centralnego Rejestru Sprzeciwów (adres: Centralny Rejestr Sprzeciwów, Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji "Poltransplant", ul. Lindleya4, 02-005 Warszawa oraz czekać na potwierdzenie wpisu do rejestru. Warto też powiadomić najbliższą rodzinę o swojej decyzji.