Presbiopia: gdy litery rozmywają się przed oczami

Trudności w odczytaniu sms-a, ceny, albo daty ważności na produkcie, czy też problemy przy wpisywaniu na komputerze numeru konta do przelewu – to tylko kilka z utrudnień wywołanych. Nie jest ona groźna dla zdrowia, ale może być dokuczliwa w życiu codziennym i pracy. Nikt nie wymyślił na to leku, ponieważ nie jest to choroba. – U każdego po 40. roku życia osłabiają się niektóre mięśnie gałki ocznej. Mięśnie te odpowiedzialne są za zmianę kształtu soczewki, a to zapewnia wyraźne, ostre widzenie przedmiotów z różnych odległości, czyli akomodację. Czasami presbiopia zaczyna się trochę wcześniej lub później – wyjaśnia dr Iwona Filipecka, specjalistka chorób oczu z bielskiej kliniki Okulus.

Pierwsze objawy to odsuwanie czytanego tekstu i oglądanych przedmiotów od oczu oraz kłopoty przy czytaniu w warunkach złego oświetlenia. - Później przy czytaniu gazety zaczynamy coraz bardziej prostować rękę lub odsuwać się od biurka. Z czasem te zabiegi nie wystarczą i tekst, szczególnie ten pisany drobnym drukiem, staje się rozmazany i niewyraźny. Już przy pierwszych objawach konieczna jest wizyta u okulisty – mówi dr Iwona Filipecka, członkini Amerykańskiej Akademii Okulistyki. Co prawda znane są ćwiczenia, które mają pomóc opóźnić proces pojawienia się presbiopii, jednak ich skuteczność nie jest w pełni potwierdzona.

Okulary, soczewki lub zabieg

Do najczęściej stosowanych presbiopii należy przepisanie okularów. Rzadziej dobierane są soczewki kontaktowe, czy też przeprowadzane operacje refrakcyjnej wymiany soczewki.

W przypadku okularów do wyboru są te ze zwykłymi szkłami (ubierane tylko do czytania, pisania, pracy przy komputerze) lub okulary, w których górna część szkła służy do patrzenia daleko, a dolna pozwala widzieć dobrze blisko, tzw. okulary progresywne. Te drugie można nosić cały czas. Soczewki kontaktowe należy zakładać rano i zdejmować wieczorem. Są one tak zbudowane, że pacjent widzi dobrze i daleko i blisko. Natomiast refrakcyjna wymiana soczewki przypomina zabieg usunięcia zaćmy. Na miejsce usuniętej własnej soczewki wstawiana jest do oka nowoczesna soczewka, dzięki której pacjent widzi dobrze, tak jak przed wystąpieniem presbiopii. Przy tej metodzie można zlikwidować również wcześniej występujące wady wzroku. To obecnie najczęściej stosowana chirurgiczna metoda korekcji.

Zlekceważenie i zbagatelizowanie objawów oraz brak leczenia, może mieć nieprzyjemne skutki dla osoby z presbiopią. – Może dojść do niezręcznej sytuacji, kiedy w restauracji nie przeczytamy menu i będziemy mieli trudności z dokładnym zobaczeniem tego, co mamy na talerzu. Nie zalecam zamawiania ryby, gdyż trudno będzie wydłubywać „niewidziane” ości – mówi okulistka z Kliniki Okulus.

Gorzej z nadwzrocznością

Stres, czy też praca przy komputerze nie wpływają na wcześniejsze pojawienie się dolegliwości, ale gdy presbiopia już „dopadnie”, zmęczenie, niewyspanie i przepracowanie nasilą objawy. Większe problemy będą miały również osoby z nadwzrocznością (naszą tzw. szkła plusy). Gdy przyjdzie czas na presbiopię będą potrzebować dwóch par okularów – tych co zawsze (do prowadzenia samochodu, oglądania TV) oraz mocniejszych, z grubszym szkłem, do czytania (nawet powyżej 6 dioptrii). U pacjentów z nadwzrocznością problem z presbiopią może też pojawić się wcześniej. Osoby z krótkowzrocznością (noszą szkła minusy) są w lepszej sytuacji. Przy większej wadzie będą co prawda potrzebne drugie okulary, ale będą one „słabsze” od dotychczas noszonych. Przy wadach mniejszych, nawet do 50 roku życia nie będzie potrzebne żadne dodatkowe działanie, wystarczy, że krótkowidz zdejmie okulary i widzi dobrze.