Leczenie bólu: ważna komunikacja lekarza z pacjentem

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez dra n. med. Gerharda H.H. Müller-Schwefe przewodniczącego Niemieckiego Stowarzyszenia Leczenia Bólu (DGS), obecnie stosowane metody leczenia przewlekłego bólu są często niewystarczające. Kluczową rolę we właściwym zrozumieniu sytuacji pacjenta odgrywa komunikacja z lekarzem. W wielu przypadkach zdarza się, że indywidualne cele leczenia nie są wystarczająco określone. Zdefiniowanie celów terapii jest niezbędnym warunkiem skutecznego leczenia bólu.

Przyczynami niepowodzenia leczenia mogą być trudności w właściwym rozpoznaniu i diagnozowaniu dolegliwości, brak pełnego zrozumienia mechanizmu leżącego u podstaw powstawania bólu, niewłaściwy dobór metod leczenia, lub niewłaściwe kryteria oceny jej skuteczności, a także niezrozumienie współwystępujących chorób, wpływających na leczenie bólu.

Pacjent cierpiący z powodu przewlekłego bólu o dużym natężeniu ma zwykle za sobą długą historię choroby, w trakcie której odwiedzał wielu lekarzy. U wielu pacjentów jest to historia kolejnych nieskutecznych prób leczenia bólu. Częstą przyczyną tych niepowodzeń jest brak właściwej komunikacji pomiędzy lekarzem a pacjentem tj. jednego z najistotniejszych elementów właściwego diagnozowania i leczenia bólu. Z uwagi na fakt, że tak naprawdę zaledwie niewielka część pacjentów z przewlekłym bólem jest kierowana do specjalistów w zakresie leczenia bólu, dodatkowo ciężar rozpoznania i leczenia spoczywa często na lekarzu pierwszego kontaktu.

Dr Müller-Schwefe zwraca uwagę na fakt, że ocena stopnia upośledzenia związanego z bólem, dokonywana przez lekarza może często różnić się od oceny jego pacjentów.

- Lekarz może nie doceniać w pełni wpływ jaki ma ból na funkcjonowanie fizyczne i psychiczne pacjenta oraz jego jakość życia - ostrzega dr Müller-Schwefe. - Powinien bowiem uwzględnić współwystępujące choroby oraz przyjmowane na przestrzeni czasu leki, jak również inne problemy psychospołeczne pacjenta - dodaje.

Dr Müller-Schwefe podkreśla jednak, że powodzenie terapii uzależnione jest także od współpracy samego pacjenta. Największą przeszkodę stanowi trudność w opisaniu swojej dolegliwości. Wynika to z faktu, że odczuwanie bólu jest sprawą indywidualną i subiektywną.

- Wielu pacjentów ma trudności z opisaniem lekarzowi swojego stanu. Mimo iż potrafią wskazać umiejscowienie, częstość oraz rodzaj odczuwanego bólu, mają trudności z opisaniem jego natężenia - komentuje dr Müller-Schwefe.

Co więcej, według eksperta, wiele spośród stosowanych klasyfikacji bólu jest przestarzałych, mimo iż nowsze ich wersje, takie jak skala painDETECT, zostały opracowane w celu określania składowych bólu, szczególnie istotnych w przypadku bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa (Freynhagen, 2006). Jednakże, jak wynika z badań, metoda ta nie jest wciąż powszechnie stosowaną w praktyce klinicznej.

- Ocena natężenia bólu przy użyciu standaryzowanych narzędzi jest subiektywna i zmienna, a wiele wskazuje na to, że tego rodzaju narzędzia są rzadko stosowane. W realiach klinicznych pacjentów rzadko prosi się o opisanie natężenia bólu za pomocą np. numerycznych skal oceny bólu lub kwestionariuszy - dodaje dr Müller-Schwefe.

Autorem badania jest dr n. med. Gerhard H.H. Müller-Schwefe, przewodniczący Niemieckiego Towarzystwa do Walki z Bólem (DGS), a zarazem szef międzynarodowej komisji doradczej Kampanii CHANGE PAIN, prowadzonej z inicjatywy firmy Grünenthal wspieranej przez Europejską Federację Oddziałów Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu.