31-01-2024
zmieñ rozmiar tekstu
A+ A-
Ilo¶æ ¶wiat³a s³onecznego ma wp³yw na nasze zdrowie psychiczne. Dobitnie pokazuje to m. in. przyk³ad Finlandii.
W Finlandii w pa¼dzierniku i listopadzie zauwa¿alny jest wyra¼ny wzrost liczby zwolnieñ lekarskich z powodu , stanów lêkowych i zaburzeñ snu, natomiast w okresie od czerwca do wrze¶nia liczba absencji jest ni¿sza ni¿ siê szacuje. Pó¼n± jesieni± liczba zwolnieñ chorobowych jest prawie dwukrotnie wiêksza ni¿ latem i o oko³o jedn± czwart± wiêksza ni¿ wczesn± jesieni±. Równocze¶nie epizody maniakalne zwi±zane z chorob± afektywn± dwubiegunow± wystêpuj± czê¶ciej ni¿ oczekiwano wiosn± i latem, kiedy jest wiêcej ¶wiat³a dziennego, i rzadziej ni¿ siê spodziewano w ciemniejszych porach roku.
Sprawdzono zwi±zek miêdzy zmieniaj±cym siê poziomem o¶wietlenia a zdrowiem psychicznym. Ma to istotne znaczenie, poniewa¿ oczekuje siê, ¿e ze wzglêdu na zmiany klimatyczne zimy w Finlandii stan± siê ciemniejsze, a lata ja¶niejsze.
W trakcie badania wykorzystano rejestr ponad 600 tysiêcy zwolnieñ lekarskich spowodowanych problemami psychicznymi w okresie 12 lat.
W ramach analiz sprawdzano, czy oczekiwana liczba nieobecno¶ci w pracy by³a wy¿sza czy ni¿sza od przewidywanej liczby zwolnieñ lekarskich.
- Wcze¶niejsze analizy wykaza³y, ¿e u niektórych osób w okresie krótkich dni wystêpuje tzw. depresja zimowa (). Oprócz typowych objawów depresji, depresja kaamos (po fiñsku „kaamos" to mrok charakterystyczny dla nocy polarnej) wi±¿e siê ze zwiêkszonym apetytem i przyrostem masy cia³a oraz nadmiern± senno¶ci±. Objawy zimowej depresji czêsto mo¿na z³agodziæ dziêki terapii jasnym ¶wiat³em - mówi prof. Timo Partonen z Fiñskiego Instytutu Zdrowia i Opieki Spo³ecznej.
Sezonowe wahania mog± wp³ywaæ na obci±¿enie prac± w ró¿nych miejscach, w tym w s³u¿bie zdrowia, szczególnie jesieni± zaczynaj± siê pojawiaæ najczêstsze rodzaje zwolnieñ lekarskich - absencje spowodowane depresj±, stanami lêkowymi i .
- Warto siê te¿ zastanowiæ, czy poza ciemn± por± roku istniej± inne wyja¶nienia tego zjawiska. Na przyk³ad, czy jesieni± w miejscu pracy wystêpuje wyj±tkowo du¿y poziom stresu psychospo³ecznego, co prowadzi do zwiêkszenia liczby zwolnieñ lekarskich - mówi. Psycholog prof. Marianna Virtanen z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii.
Je¶li zmiany klimatyczne sprawi±, ¿e lata w Finlandii stan± siê ja¶niejsze, a zimy ciemniejsze, badanie sugeruje, ¿e z tego powodu depresja, i zaburzenia snu mog± siê nasiliæ siê zim±. Jednak¿e, z wyj±tkiem zaburzeñ snu, latem mog± one staæ siê mniej powszechne. W przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej ciemniejsze zimy mog± z³agodziæ objawy manii, a ja¶niejsze lata mog± je zaostrzyæ.
Na podstawie:
Depresja to bardzo powa¿na choroba, a jej lekcewa¿enie mo¿e prowadziæ nawet do ¶mierci. Dotyka ona ludzi w ró¿nym wieku, jednak w przypadku osób starszych bywa czêsto lekcewa¿ona, traktowana jako jeden z objawów starzenia siê. czytaj dalej »