Dieta dla seniorów: zmiany w starzejącym się organizmie

Zmiany, jakich doświadcza się wraz z wiekiem, skutkują koniecznością modyfikacji dotychczasowego menu - dostosowaniu go do nowych potrzeb, tak, by uzupełniało ewentualne niedobory składników odżywczych.

Metabolizm

Zmiany dotyczą:

• zmniejszonej tolerancji glukozy

Z każdą dekadą życia stężenie glukozy we krwi wzrasta o 1,5 mg / dl, co prowadzi do zmniejszenia tolerancji glukozy i w niektórych przypadkach do rozwoju ;

• zmniejszenia spoczynkowego tempa metabolizmu (resting metabolic rate, RMR)

Wraz z wiekiem ludzie stają się mniej aktywni fizycznie ich RMR (energia, jakiej organizm potrzebuje do procesów takich jak oddychanie, trawienie, krążenie krwi, itp.) może zmniejszyć się nawet o 20%. W przypadku, gdy nie zmieni się ilości spożywanych posiłków, nadmiar dostarczanej energii będzie przechowywany w postaci tłuszczu prowadząc do ;

• pogorszenia czynności układu krążenia

Seniorzy są bardziej narażeni na nadciśnienie, ponieważ ich naczynia krwionośne stają się mniej elastyczne. Podwyższony poziom cholesterolu prowadzi do chorób i niewydolności serca. Czynniki, takie jak otyłość, nadmierne spożywanie , palenie tytoniu i cukrzyca znacząco przyczyniają do zwiększonego prawdopodobieństwa chorób sercowo-naczyniowych u ludzi starszych;

• pogorszenia czynności

Problem ten może przybrać ciężką formę - utraty do 60% normalnej funkcji nerek w wieku 60 - 80 lat.

Trawienie

Zaburzenia wynikają m. in., z:

• osłabienia produkcji i wydajności enzymów trawiennych (przykładowo u seniorów występuje czasem spadek ilości laktazy, enzymu potrzebnego do trawienia laktozy, co utrudnia trawienie produktów mlecznych, a tym samym powoduje zmniejszenie ilości wchłaniania wapnia, co może prowadzić do );
• zmniejszenia wytwarzania kwasu żołądkowego, które może występować nawet u 30% osób starszych; dolegliwość prowadzi do obniżenia absorpcji witaminy B12, co powoduje niedokrwistość złośliwą lub zespół rozrostu bakteryjnego w jelicie cienkim i zaburza wchłanianie składników odżywczych;
• zaparcia są powszechnym problemem u seniorów ze względu na wolniejsze ruchy jelit wywołane niedostatecznym spożyciem płynów i błonnika oraz siedzący tryb życia. Badania wykazały, że starsi ludzie, którzy cierpią z powodu zaparć, jedzą mniej posiłków dziennie, piją zbyt mało płynów i cierpią na depresję. Ponadto niektóre leki mogą wywoływać podobne zaburzenia.

Usta i zęby

Zaburzenia dotyczą:

• suchości w ustach lub kserostomii wynikającej z nieodpowiedniej produkcji śliny (występuje u więcej niż 70% populacji seniorów i ma wpływ na absorpcję składników odżywczych. Kserostomia sprawia, że żucie i połykanie pożywienia staje się trudne i prowadzi do unikania suchych, chrupiących lub lepkich produktów;
• utraty zębów i źle dopasowanych protez; może to istotnie wpłynąć na zdolność do żucia jedzenia. Ludzie, którzy noszą protezy, przeżuwają pokarmy o 85% mniej efektywnie niż osoby mający własne uzębienie. W konsekwencji osoby starsze nierzadko unikają jedzenia świeżych owoców i warzyw, co skutkuje niedoborami żelaza, witaminy C i beta-karotenu.

Zmysły

• zaburzona percepcja smaku (dysguezja) i zaburzenie powonienia (hiposmia) występują najczęściej u osób starszych często w wyniku m. in. choroby Alzheimera, przyjmowania określonych leków, zabiegu chirurgicznego, radioterapii i normalnego procesu starzenia. W ich efekcie starsi ludzie odczuwają mniej przyjemności z jedzenia, co powoduje zmniejszenie ilości i jakości posiłków, a także wyższe ryzyko zatrucia pokarmowego (trudniej jest bowiem ocenić czy dany produkt nadaje się do spożycia). Dysgeuzja i hiposmia osłabiają reakcje metaboliczne - wydzielanie śliny, kwasu żołądkowego, enzymów trzustkowych i insuliny;
• problemy ze wzrokiem redukują siłę efektów wizualnych posiłku polegających na wzrost łaknienia, co może prowadzić do ograniczenia ilości jedzenia.