Pierwsze w Polsce przeszczepienie łańcuchowe nerek

Przeszczepienie – skuteczna metoda leczenia

Przeszczepienie nerki od żywego dawcy jest najskuteczniejszą metodą leczenia pacjentów cierpiących na schyłkową niewydolność nerek. Nerki przeszczepione od żywego dawcy działają średnio 15 lat, czyli około 5 lat dłużej w porównaniu z przeszczepem od dawcy zmarłego. Wynika to z krótszego czasu niedokrwienia nerki, który trwa średnio poniżej 1 godziny, a nie ok. 30 godzin jak w przypadku dawcy zmarłego. Przeszczepienie od dawcy żywego jest poza tym jedyną szansą na skrócenie okresu oczekiwania na narząd, ograniczenie powikłań związanych z chorobą i leczeniem dializami, które nie są w stanie w pełni zastąpić prawidłowo funkcjonującej nerki.

– W Polsce blisko 1000 pacjentów rocznie oczekuje na przeszczepienie nerki, a każdego roku na liście oczekujących umiera około 50 osób, które można byłoby uratować, gdyby był dla nich dostępny narząd do przeszczepienia. Oddanie nerki jest przy prawidłowej kwalifikacji bezpieczne dla dawcy i nie powoduje negatywnych konsekwencji dla jego zdrowia. Przeszczepienie nerki od żywego dawcy pozwala uratować życie większej liczbie pacjentów i jest zdecydowanie najkorzystniejszą formą pomocy choremu z – podkreśla mgr Aleksandra Tomaszek, Regionalny Koordynator Transplantacyjny Programu „Żywy Dawca Nerki” w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie.

Koordynatorzy Programu w ramach swojej działalności organizują spotkania, podczas których wyjaśniana jest procedura transplantacyjna - przybliżane są zagadnienia związanez pobraniem nerki od osoby żyjącej, przedstawiane są zarówno zagrożenia jak i korzyści związane z operacją. Pomagają pacjentom zainicjować i podjąć temat transplantacji w kręgu najbliższych, towarzyszą parom dawca-biorca przez wszystkie etapy procesu kwalifikacji oraz w okresie pooperacyjnym. W Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie dawca i biorca pozostają bezterminowo pod opieką specjalistów. W procesie transplantacji bardzo ważne jest wsparcie psychologiczne dla pacjentów. Wszyscy dawcy przed operacją przeszczepienia łańcuchowego spotykali się z psychologiem, który oceniał, czy ich decyzja o oddaniu nerki jest świadoma i dobrowolna.

– Sprawdzaliśmy, czy ten wybór wynika z chęci niesienia pomocy innemu człowiekowi i czy nie jest podyktowany naciskami rodziny, presją otoczenia” – wyjaśnia dr n. hum. Mateusz Zatorski z Katedry Psychologii Klinicznej Uniwersytetu SWPS w Poznaniu. „To bardzo ważne. Badania psychologiczne i praktyka kliniczna potwierdzają, że świadomy dawca ma większą szansę na pozytywne przejście przez procedury medyczne związane z zabiegiem. Dawca ma nie tylko możliwość przetrwania i regeneracji, ale przede wszystkim może wynieść psychiczne korzyści z bycia dawcą. Zmierzamy do zmiany mentalności o dawstwie altruistycznym, wypracowania odpowiednich procedur i wzorców możliwych do wdrożenia w Polsce – podkreśla dr Zatorski.

Przeszczepy a prawo

Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o transplantacjach, pobranie komórek, tkanek lub narządu od żywego dawcy na rzecz osoby nie będącej krewnym w linii prostej, rodzeństwem, osobą przysposobioną lub małżonkiem, wymaga zgody rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu dawcy, wydanego w postępowaniu nieprocesowym, po wysłuchaniu wnioskodawcy oraz po zapoznaniu się z opinią Komisji Etycznej Krajowej Rady Transplantacyjnej.

Sąd wszczyna postępowanie na wniosek kandydata na dawcę. Polskie prawo nie pozwala na pobranie i przeszczepienie nerki od dawcy altruistycznego. Ustawa dopuszcza możliwości przekazania narządów osobie niespokrewnionej tylko w wypadku „szczególnych względów osobistych". Tak było zarówno w przypadku przeszczepienia łańcuchowego jak i przeszczepienia krzyżowego, które odbyło się 10 lutego b.r. w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie.