Zadbaj o mózg: rozwój demencji można powstrzymać

Na rozwój demencji wpływ ma kilka czynników. Nie bez znaczenia dla funkcjonowania zdolności poznawczych jest zarówno ciśnienie krwi i masa ciała, jak również stopień aktywności fizycznej oraz umysłowej.

Statystyki

Wydłużenie średniej długości życia spowodowało wzrost częstości występowania chorób związanych ze starzeniem się, z których jedną jest upośledzenie funkcji poznawczych i otępienie. Szacuje się, że na całym świecie ponad 24 milionów osób dotkniętych jest demencją, najwięcej cierpi na chorobę Alzheimera.

W krajach rozwiniętych 70% osób z otępieniem to ludzie w wieku 75 lat lub starsi. Starość stanowi największy czynnik ryzyka rozwoju demencji. Ale uczeni są w posiadaniu coraz większej liczby dowodów na to, że ten silny związek choroby z wiekiem, przynajmniej częściowo, można wyjaśnić przebiegiem życia i skumulowaną ekspozycją na różne determinanty rozwoju choroby.

Czynniki ryzyka

Grupa uczonych z Karolinska Institutet w Szwecji na czele z prof. Fratiglioni skupiła się na badaniach nad identyfikacją czynników ryzyka, które leżą u podstaw rozwoju demencji i wykorzystaniem tej wiedzy do opracowania strategii zapobiegawczych. Testy wykazały, że ryzyko wystąpienia częściowo zależy od indywidualnych uwarunkowań genetycznych, ale czynne zaangażowanie w aktywność umysłową, fizyczną i społeczną może opóźnić pojawienie się demencji.

Dłuższa edukacja we wczesnym okresie życia wykazuje działanie ochronne, jednakże badania wykazały też, że nigdy nie jest za późno, aby zacząć.

Mózg, podobnie jak inne części ciała, wymaga stymulacji i ćwiczeń w celu dalszego dobrego funkcjonowania. Osoby starsze prowadzące aktywne życie - intelektualne, fizyczne i społeczne - mają mniejsze ryzyko zachorowania na demencję i nie ma znaczenia, jakie konkretnie są to przedsięwzięcia.

To, co dobre dla serca, jest dobre także dla mózgu

Szwedzkie badania wykazały, że czynniki fizyczne także mają znaczenie w profilaktyce demencji. Okazuje się bowiem, że zarówno nadciśnienie, jak i cukrzyca oraz otyłość w wieku średnim zwiększają prawdopodobieństwo otępienia w późniejszych latach. To, co dobre dla układu krążenia zatem, jest także polecane dla zdrowia i sprawnego funkcjonowania mózgu.

Wiedza na temat czynników ryzyka i sposobów ochrony mózgu przed demencją opiera się na badaniach obserwacyjnych, w których naukowcy odkryli statystyczną korelację wspomnianych czynników i otępienia.

Obecnie przeprowadzane w różnych krajach UE badania mają nie tylko charakter obserwacyjny, ale i eksperymentalny. W przeciągu kilku lat więc oczekuje się wyników, które pozwolą na opracowanie strategii, które są najbardziej skuteczne w zapobieganiu chorób neurodegeneracyjnych.