Medytacja Wadżrajana poprawia działanie mózgu

Wcześniej definiowano medytację jako reakcję relaksacyjną i wiązano ją ze skupieniem lub rozproszeniem uwagi. Jednak większość badań koncentrowała się na praktykach therawady.

Teraz przeanalizowano cztery różne rodzaje praktyk medytacyjnych: dwa rodzaje wadżrajany (buddyzm tybetański; wizualizacja autogeneracji jako Bóstwa i Rig-pa) oraz dwa rodzaje praktyk therawady (śamatha i vipassana). Zebrano odpowiedzi elektrokardiograficzne (EKG) i elektroencefalograficzne (EEG) na te formy medytacji, a także zmierzono wydajność w zadaniach poznawczych u doświadczonych osób praktykujących therawadę w Tajlandii i Nepalu, a także wadżrajanę w Nepalu.

Zaobserwowali, że reakcje fizjologiczne podczas medytacji therawady istotnie różnią się od tych odnotowywanych podczas wadżrajany. Ta pierwsza wywołała zwiększoną aktywację przywspółczulną (czyli relaksację). Tymczasem druga nie wykazała żadnych oznak aktywności przywspółczulnej, ale skutkowała aktywacją układu współczulnego (co oznacza pobudzenie).

Zaobserwowano też natychmiastowy silny wzrost wydajności w zadaniach poznawczych po praktykowaniu medytacji wadżrajany. Tak istotne zwiększenie zdolności uwagi jest niemożliwe w stanie relaksu. Dwa opisywane style medytacyjne opierają się na zupełnie różnych mechanizmach neurofizjologicznych, które powodują albo reakcję pobudzenia, albo relaksacji.

Wyniki badania wykazały, że medytacja wadżrajany może skutkować znaczącą poprawą wydajności poznawczej, więc może być szczególnie przydatna w takich sytuacjach, jak jakieś zawody lub pilne działania. Z drugiej strony styl medytacji therawady jest doskonałym sposobem na osłabienie , uwolnienie i wspierania głębokiego .

Nawet pojedyncza sesja medytacji wadżrajany może oznaczać istotną poprawą wydajności mózgu, warto więc sprawdzić, czy długotrwała praktyka może wywoływać trwałe zmiany, mówią autorzy badań. Chcą również ocenić, w jaki sposób osoby dotychczas nie znające medytacji mogą skorzystać z takich praktyk.

- Medytacja wadżrajany zazwyczaj wymaga lat praktyki, więc zastanawiamy się również, czy możliwe są korzystne efekty dla wydajności mózgu poprzez praktykowanie pewnych podstawowych elementów medytowania. Zapewniłoby to skuteczną i praktyczną metodę dla szerokiego grona osób, by szybko zwiększyć wydajność mózgu w razie potrzeby - mówi prof. Maria Kozhevnikovm współautorka badań.