31-03-2010
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Liczba przyjmowanych przez nas syntetycznych związków chemicznych wzrosła w zawrotnym tempie w ciągu ostatnich 50 lat. Występują one np. w żywności i napojach, lekach, powietrzu, którym oddychamy, wodzie, kosmetykach, przyborach toaletowych i środkach czystości. Nawet odzież i obuwie, które nosimy często są poddawane obróbce chemicznej.
Skutki tego zalewu naszego organizmu przez substancje chemiczne są alarmujące. W ramach przeprowadzonych ostatnio badań przez Szwedzki Uniwersytet Nauk Rolniczych odkryto 57 pestycydów w rzekach i strumieniach Szwecji, a wyniki amerykańskich badań z 2005 r. wskazały, że niemal 200 syntetycznych substancji chemicznych, w tym pestycydów, dioksyn, przemysłowych substancji chemicznych i środków zmniejszających palność, znajduje się w krwioobiegu niemowlaków.
Do tej pory zagrożenia stwarzane przez substancje chemiczne zarówno dla organizmu człowieka, jak i środowiska były oceniane w kontekście poszczególnych substancji, a skutki złożonego koktajlu chemicznego nie były uwzględniane. Niemniej wyniki ostatnich badań pokazują, że jednostkowe podejście jest nazbyt uproszczone, aby ocenić zagrożenie chemiczne i może zbyt nisko szacować ogólne oddziaływanie substancji chemicznych.
Istnieje dowód nie do odparcia, który pozwala wysunąć tezę, że rozmaite połączenia substancji chemicznych reagują i tworzą związki w organizmie, które są znacznie silniejsze od każdej substancji chemicznej z osobna. Badania prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Gothenburgu wraz z kolegami z Uniwersytetu Londyńskiego w Wlk. Brytanii wykazały bez wątpienia, że łączne oddziaływanie koktajlu jest znacznie bardziej toksyczne od wpływu pojedynczych substancji chemicznych.
Zespół naukowców z Uniwersytetu w szwedzkim Gothenburgu, przeanalizował czynnik zagrożenia "koktajlem chemicznym" dla organizmu człowieka oraz wpływ, jaki taka mikstura ma na ludzi i środowisko. Zespół poddał analizie aktualne praktyki oceny zagrożenia, proponując szereg pomiarów, jakie należy wprowadzić. Raport został opublikowany w witrynie Dyrekcji Generalnej (DG) ds. Środowiska przy Komisji Europejskiej.
Unijni ministrowie ds. środowiska zalecają obecnie Komisji Europejskiej wprowadzenie zmian do oceny zagrożenia chemicznego i wprowadzenie poprawek do obowiązujących przepisów w zakresie łącznego oddziaływania substancji chemicznych. Istnieje prawdopodobnie olbrzymia liczba połączeń substancji chemicznych i choć nierealne jest sprawdzenie każdej z nich, ministrowie poprosili Komisję o przygotowanie nowych zaleceń dotyczących tych połączeń na bazie obowiązujących przepisów oraz analizy zmian legislacyjnych na rok 2011.
- Liczba kombinacji substancji chemicznych, na które narażone są żywe organizmy na Ziemi jest olbrzymia - mówi współautor raportu, profesor Thomas Backhaus z Wydziału Roślin i Środowiska Uniwersytetu w Gothenburgu - Ocena każdego możliwego połączenia nie jest zatem realna i należy wprowadzić metody predykcyjne do oceny zagrożenia. Potrzebujemy wytycznych dotyczących sposobu zarządzania skutkami koktajlu chemicznego, aby móc ocenić zagrożenia zarówno dla ludzi, jak i dla środowiska.
Więcej informacji:
Uniwersytet w Gothenburgu:
Uniwersytet Londyński:
http://www.lon.ac.uk/
Strony dotyczące substancji chemicznych w witrynie DG ds. Środowiska: