Jak wygląda kwestia odliczenia VAT w przypadku leasingowanego samochodu osobowego?

Otóż, aby odpowiedzieć sobie na to pytanie, należy określić, czy ubezpieczenie takowe jest elementem kompleksowej usługi leasingu, czy też jest to odrębna, dodatkowa usługa. Jest to o tyle istotne, że - w momencie, jeśli uznamy usługę ubezpieczenia samochodu osobowego za usługę odrębną - generalnie możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia z VAT (art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT).

Warto tu przywołać wyrok TSUE z 17 stycznia 2013 r. w sprawie C-224/11, w którym stwierdza się m.in., iż co do zasady (poza szczególnymi przypadkami), usługi: leasingu oraz ubezpieczenia umowy leasingu stanowią odrębne usługi w kontekście podatku VAT.

Dokładniej rzecz ujmując, zwykle ma miejsce następująca sytuacja: ubezpieczenie nie jest elementem niezbędnym do korzystania z umowy leasingu i leasingobiorca jest obciążony dokładnym kosztem ubezpieczenia przez leasingodawcę - wówczas usługa ubezpieczenia jest traktowana jak usługa odrębna i stanowi transakcję ubezpieczeniową w myśl art. 135 ust. 1 lit. a) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Wówczas koszty ubezpieczenia są refakturowane na leasingobiorcę, z zastosowaniem zwolnienia z VAT. Refakturowanie takie może mieć miejsce poprzez ujęcie usługi ubezpieczenia w oddzielnej pozycji na fakturze dotyczącej rat leasingowych bądź też z wykorzystaniem oddzielnego dokumentu.

Może być jednak również tak, iż usługa ubezpieczenia samochodu oraz usługa leasingu będą traktowane jak jedna kompleksowa usługa. W takiej sytuacji usługa ta będzie opodatkowana na zasadach zdefiniowanych dla usługi leasingu (patrz interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 23 listopada 2020 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.488.2020.1.AS). Taki przypadek będzie miał miejsce np. wtedy, gdy to leasingodawca dokona wyboru zakresu i rodzaju ubezpieczenia, a następnie obciąży leasingobiorcę kosztem składek ubezpieczeniowych, powiększonym to o marżę. W takiej sytuacji koszt ubezpieczenia powinien być uwzględniony w ratach leasingowych, nie zaś jako odrębna pozycja na fakturze leasingu.

Kolejną kwestią poruszaną często przez przedsiębiorców jest prawo do odliczenia VAT od rat leasingowych. W tym przypadku, co do zasady, jeśli leasingowany samochód osobowy jest wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej, podatnik ma prawo do odliczenia VAT od rat leasingowych- natomiast występują tu pewne ograniczenia ustawowe. Dla przypomnienia, w przypadku pojazdów osobowych, co do zasady podatnicy mogą odliczać jedynie 50% VAT od ponoszonych na nie wydatków, również opłat z tytułu leasingu operacyjnego (patrz art. 86a ust. 2 ustawy o VAT). Zakłada się bowiem, że zwykle pojazdy te są wykorzystywane nie tylko do samej działalności gospodarczej, lecz również do celów prywatnych.

Prawo do odliczenia 100% VAT od opłąt leasingowych podatnicy mają jedynie w tym przypadku, kiedy pojazd jest wykorzystywany tylko do prowadzonej działalności gospodarczej, przy czym konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków, tj. prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu oraz złożenie informacji o pojeździe i zasadach jego wykorzystywania do naczelnika urzędu skarbowego na druku VAT-26.

Co więcej, w szczególnym przypadku wykorzystywania leasingowanego samochodu osobowego do działalności gospodarczej zwolnionej z VAT, VAT od opłat leasingowych rozlicza się dodatkowo z wykorzystaniem wskaźnika proporcji (niezależnie od wspomnianego wyżej limitu 50%).

Jeśli chodzi o terminy, to warto wspomnieć, że leasingobiorcy mogą odliczać VAT pochodzący z faktur dotyczących rat leasingowych w miesiącu, w którym te faktury otrzymali. Jeśli podatnik nie dokona tego rozliczenia w danym miesiącu, może to zrobić w deklaracji podatkowej dotyczącej jednego z trzech następujących okresów rozliczeniowych (dotyczy to podatników rozliczających miesięcznie podatek VAT) bądź też dwóch następujących okresów rozliczeniowych (podatnicy rozliczający VAT kwartalnie).

Jak widać, kwestie dotyczące rozliczania VAT od opłat leasingowych, w tym opłat dotyczących składek na ubezpieczenie samochodów leasingowanych, to kwestia skomplikowana i pełna wyjątków. Stąd też znaczna część przedsiębiorców woli powierzyć te kwestie profesjonalnemu biuru księgowemu, by móc w pełni skupić się na prowadzonej działalności gospodarczej.