Częstość występowania chłoniaków rośnie z wiekiem

W związku ze starzeniem się społeczeństwa oraz degradującym organizm wpływem środowiska, w którym żyjemy, liczba nowych rozpoznań znacząco rośnie. Zachorowania na nie stanowią ok. 6 proc. zachorowań na wszystkie nowotwory złośliwe.

Wyróżnia się kilkadziesiąt rodzajów chłoniaków, które różnią się dynamiką procesu chorobowego oraz rokowaniem. Najprościej dzielimy je na dwie grupy: chłoniaki ziarnicze oraz chłoniaki nieziarnicze. Chłoniaki nieziarnicze są ósmą przyczyną zachorowań na nowotwory na świecie u mężczyzn i jedenastą u kobiet. Szacuje się, że chłoniaki te diagnozuje się rocznie u ponad 420 000 osób, w Polsce ok 14 000.

Objawy

Objawy chłoniaka są niespecyficzne i najczęściej przypominają infekcje (przeziębienie).

W konsekwencji tego nowotwór często jest rozpoznawany dopiero w wysokim stopniu zaawansowania. Do najczęściej występujących objawów zalicza się:

• niebolesne powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, pachowych, pachwinowych lub w innych umiejscowieniach,
• gorączkę,
• osłabienie,
• znaczną utratę wagi ciała,
• podwyższoną temperaturę bez wyraźnej przyczyny,
• obfite nocne poty, zwłaszcza nocne,
• długo utrzymujący się kaszel lub duszność,
• uporczywy świąd skóry.

Przyczyny występowania

Czynniki występowania chłoniaków nie są ostatecznie poznane. Przyczyn upatruje się w czynnikach środowiskowych i stylu życia: spożycie konserwantów, alkoholu, narażanie na pestycydy, ale również wcześniejsze zakażenie wirusem HIV, AIDS, choroby autoimmunologiczne, oraz stosowanie leczenia immunosupresyjnego. Jedynie kilka procent chłoniaków może mieć podłoże genetyczne.

Diagnostyka

Wstępne rozpoznanie chłoniaków można postawić po wykonaniu prostych badań diagnostycznych. Wiele może powiedzieć morfologia krwi i OB. Powinny też być wykonane inne badania laboratoryjne: enzymy wątrobowe, mocznik, kreatynina, poziom cukru itp. Ważne jest także badanie radiologiczne klatki piersiowej, ponieważ nowotwór zajmuje często węzły chłonne znajdujące się w klatce piersiowej. Dla ustalenia stadium zaawansowania procesu niezbędne jest wykonanie badania tomografii komputerowej klatki piersiowej i jamy brzusznej z miednicą, badania szpiku pobranego z talerza kości biodrowej. W miarę możliwości wykonuje się inne badania w tym pozytonowa tomografia emisyjna (PET).

Celem rozpoznania chłoniaka konieczne jest wykonanie dokładnej diagnostyki histopatologicznej. W tym celu pobierany jest chirurgicznie cały węzeł chłonny lub wycinek z nacieków narządowych do badania patomorfologicznego. Metoda rozpoznania na podstawie biopsji cienkoigłowej z reguły nie jest polecana, a może być wykonana jedynie w placówkach medycznych, w których poza zwykłym badaniem cytologicznym są dostępne bardziej specyficzne metody diagnostyczne, w tym cytometria, i inne np. analiza immunofenotypu.

Informacje o leczeniu

Podstawowym jest wielolekowa chemioterapia i/lub immunoterapia w skojarzeniu (u niektórych pacjentów) z radioterapią (napromienianiem). U części osób stosuje się również konsolidację z przeszczepem komórek macierzystych szpiku kostnego.

U części chorych w trakcie leczenia lub szybko po jego zakończeniu pojawia oporność na stosowane leki. W przypadku chłoniaków opornych na leczenie nie ma standardu postępowania. Jednak należy wykorzystać terapie o alternatywnych mechanizmach działania do wcześniej wykorzystywanych leków np. leki immunoonkologiczne oraz przeciwciała monoklonalne nowego typu.