Zdrowotne zagrożenia w 2019 według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)

Oto dziesięć głównych problemów, które według WHO w 2019 roku powinny szczególnie przykuć uwagę środowiska medyczno-opiekuńczego.

Codziennie zanieczyszczonym powietrzem oddycha dziewięć na dziesięć osób, a według Światowej Organizacji Zdrowia to największe środowiskowe zagrożenie dla zdrowia. Szkodliwe cząsteczki przenikają do układu oddechowego i krążenia, uszkadzając płuca, serce i mózg i co roku przedwcześnie zabijając 7 milionów ludzi z powodu , , choroby serca i płuc.

Główna przyczyna zanieczyszczenia powietrza, czyli spalanie paliw kopalnych, to także najsilniejszy czynnik przyczyniający się do zmian klimatycznych, które oddziałują na nasze zdrowie. Szacuje się, że w latach 2030-2050 zmiany klimatu będą odpowiedzialne za ćwirć miliona dodatkowych zgonów rocznie - spowodują je niedożywienie, malaria, biegunka i stres cieplny.

W ubiegłym roku w Genewie WHO zorganizowało ogólnoświatową konferencję dotyczącą zanieczyszczenia powietrza, której uczestnicy podjęli ponad 70 zobowiązań na rzecz poprawy jakości powietrza. Tegoroczny wrześniowy szczyt klimatyczny ONZ ma jeszcze pogłębić działania na rzecz klimatu na całym świecie. Według szacunków, wpływ ludzkości na klimat w tym stuleciu sprawi, że temperatura wzrośnie średnio o ponad 3 stopnie Celsjusza.

Cukrzyca, rak i choroby serca, czyli choroby niezakaźne, odpowiadają łącznie za ponad 70 proc. wszystkich zgonów na świecie (czyli za śmierć 41 milionów ludzi, w tym 15 milionów w wieku 30 - 69 lat).

Znaczna większość, bo 85 proc. tych zgonów ma miejsce w krajach o niskim i średnim dochodzie. Częstość występowania wspomnianych chorób zwięszyła się w ostatnich dekadach z powodu pięciu głównych czynników ryzyka: palenia papierosów, niedostatecznej aktywności fizycznej, nadmiernego spożywania alkoholu, niezdrowej diety i zanieczyszczenia powietrza.

Eksperci spodziewają się kolejnej pandemii , choć nie wiedzą kiedy się ona rozwinie i jak bardzo poważna będzie. WHO stale monitoruje poziom wirusów grypy w różnych regionach świata, co często pozwala na wykrycie epidemicznego rozwoju choroby.

Co roku Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje, jakie szczepy bakterii powinny być zawarte w , aby uchronić pacjentów przed sezonowo rozwijającą się chorobą.

Ponad 1,6 miliarda ludzi, czyli 22 proc. światowej ludnosci, żyje w miejscach, w których mają miejsce: susze, głód, konflikty zbrojne, przesiedlenia ludności i w których nie mają dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej.

Opracowanie antybiotyków, leków przeciwwirusowych i leków przeciwmalarycznych zmieniło oblicze medycyny i umożliwiło zapobiegnięcie wielu zagrożeniom dla zdrowia i życia. To jednak może się zmienić ze względu na rozwój oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, czyli zdolność bakterii, pasożytów, wirusów i grzybów do przeciwstawiania się tym lekom, co grozi problemami z leczeniem takich chorób, jak: zapalenie płuc, gruźlica, rzeżączka i salmonelloza. Jeżeli dotychczas skuteczne leki przestaną wystarczać, być może trzeba będzie walczyć z tymi chorobami za pomocą chemioterapii i zabiegów chirurgicznych. jest efektem nadużywania tych medykamentów u ludzi i zwierząt (szczególnie w produkcji żywności).

W 2018 roku w Demokratycznej Republice Konga odnotowano dwie osobne epidemie wirusa Ebola, które rozprzestrzeniły się w miastach liczących ponad milion mieszkańców. Wśród chorób i patogenów, które mogą spowodować poważny kryzys zdrowia publicznego ze względu na brak szczepionek i skutecznych metod leczenia wymienia się, poza wirusem Ebola, inne gorączki krwotoczne, koronawirusy, Zika, Nipah, wirus nCoV (MERS-CoV), zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS) oraz chorobę X, która reprezentuje potrzebę przygotowania się na nieznany dotąd, ale bardzo groźny patogen.

Podstawowa opieka zdrowotna może zaspokoić większość potrzeb związanych ze zdrowiem na całej przestrzeni życia danej osoby. Jednakże w wielu krajach brakuje odpowiednich zakładów opieki zdrowotnej, co może wynikać np. z niedostatku zasobów, jak również koncentracji na walce z wybranymi chorobami. WHO przypomina, że w ubiegłym roku na światowej konferencji w Astanie w Kazachstanie wszystkie uczestniczące kraje zobowiązały się do odnowienia w deklaracji zawartej w Alma-Ata w 1978 roku, zgodnie z którą mają zapewnić swoim obywatelom podstawową opiekę zdrowotną.

Niechęć lub odmowa szczepienia, pomimo dostępności szczepionek, zagraża zaprzepaszczeniem postępu w walce z chorobami, którym można by zapobiec. Jest to jeden z najbardziej opłacalnych sposobów uniknięcia choroby. Szacuje się, że obecnie zapobiega 2-3 milionom zgonów rocznie, a kolejnych 1,5 miliona można by uniknąć, gdyby zwiększono ilość szczepień.

Najczęstsze przyczyny, dla których ludzie nie chcą się szczepić, to niedogodności w dostępie do szczepionek i brak zaufania do ekspertów lub personelu szczepiącego oraz wątpliwości co do działania tych preparatów. Według WHO, należy dołożyć wszelkich starań, by pacjenci mogli liczyć na rzetelne informacje o efektach szczepień i by ułatwić im dostęp do nich.

Niedostateczna ilość szczepień doprowadziła m. in. do 30-procentowego wzrostu przypadków . W niektórych krajach niemal zupełnie wyeliminowano tę chorobę, jednak odrodziła się z powodu niedostatecznego pokrycia ludności szczepienami.

Denga, infekcyjna choroba przenoszona przez komary powoduje objawy grypopodobne i może być śmiertelna. Zabija 20 proc. osób zmagajacych sę z jej ciężką formą i od kilku dekad stanowi rosnące zagrożenie. Wzrost liczby przypadków choroby odnotowuje się w deszczowych porach roku w krajach takich jak Bangladesz i Indie, w ostatnich latach dostrzega się też zwiększenie liczby chorych w Nepalu, kraju o bardziej umiarkowanym klimacie, gdzie dotychczas rzadko rozwijała się Denga.

Jakkolwiek postęp w zapobieganiu jest ogromny, to wirus ciągle stanowi ogromne zagrożenie. Niemal milion ludzi rocznie umiera z powodu . Od początku epidemii 70 milionów ludzi zaraziło się, a około 35 milionów zmarło. Obecnie około 37 milionów osób na świecie żyje z HIV.