23-12-2006
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Przygotowując wigilijną kapustę czy świąteczne ciasta często sięgamy po różnego rodzaju przyprawy. Nie wszyscy jednak wiedzą, że pachnący proszek czy ziarenka dają nie tylko wspaniały zapach i smak przygotowywanym potrawom, ale mają także dobroczynny wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu. Większość przypraw zawiera olejki eteryczne i garbniki, które hamują rozwój szkodliwych mikroorganizmów i bakterii i mają działanie przeciwzapalne. Oprócz tego znajdziemy w nich glikozydy działające łagodząco na górne drogi oddechowe i regulujące pracę serca, a także kwasy organiczne i gorycze wpływające korzystnie na procesy trawienne.
Dobrze dobrane przyprawy potrafią zmienić nawet najbardziej banalną potrawę w prawdziwe kulinarne arcydzieło, ale bywa i na odwrót: zbyt duża ich ilość lub niewłaściwe zastosowanie może zepsuć cały efekt. Warto więc poznać właściwości i zastosowanie najpopularniejszych „świątecznych” przypraw i błysnąć przed rodziną talentem kulinarnym.
Cynamon czyli sproszkowana (lub nie) kora drzewa cynamonowca jest jedną z najstarszych przypraw znanych człowiekowi. Używany jest najczęściej do przyprawiania ciast, napojów, kompotów i potraw z ryżu, ale np. w kuchni arabskiej dodaje się go także do mięs. Cynamon dodajemy zawsze pod koniec gotowania, gdyż długo gotowany może nadawać potrawom gorzki smak. W medycynie ludowej cynamon stosowany jest w leczeniu przeziębień, chorób kobiecych i biegunek.
Goździki to suszone pąki goździkowca korzennego. Stosujemy je zazwyczaj do aromatyzowania kompotów, win, likierów, ciast i marynat, a także do szpikowania mięsa. Olejek lotny zawarty w goździkach pomaga przy bólach zębów i dziąseł i odświeża oddech, a występujący w nich eugenol ma działanie antynowotworowe.
Gałka muszkatołowa to nasiona muszkatołowca – wiecznie zielonego drzewa. Używana jest najczęściej do potraw z warzyw i ziemniaków, a także do mięs, zup, ciast (zwłaszcza pierników) i napojów. W medycynie wschodniej stosowana jest w leczeniu oskrzeli, bezsenności, reumatyzmu i wzdęć. Uwaga: spożywanie zbyt dużych ilości gałki może wywoływać halucynacje, senność lub euforię!
Imbir – przyprawa kojarząca się nam dzisiaj głównie z kuchnią orientalną, był stosowany już w dawnej Polsce. Stosowany jest głównie do ciast (pierników, herbatników), mięs, flaków, pasztetów, marynat i napojów (alkoholi, herbaty). Ma bardzo szerokie zastosowanie w medycynie: leczy reumatyzm, alergie, bóle głowy i dolegliwości menstruacyjne, obniża poziom cholesterolu i ciśnienie krwi, działa moczopędnie i przeciwwymiotnie, reguluje pracę woreczka żółciowego, łagodzi kaszel i stany zapalne gardła, a także mdłości.