Witaminy od A do K

Czym są witaminy

Na poziomie chemicznym witaminy należą do różnych grup związków organicznych, wspólna nazwa została im przydzielona ze względu na ich znaczenie dla organizmów żywych. Zapotrzebowanie na witaminy jest odmienne w przypadku różnych istot - przykładowo, ludzie muszą dostarczać sobie określoną dawkę witaminy C, organizmy psów zaś samodzielnie syntetyzują jej dostateczną ilość.

Rozpoznano i nazwano dotychczas 13 witamin. Zgodnie z definicją medycznego słownika Medilexicon witaminy to jedna z grup substancji organicznych, obecnych w niewielkich ilościach w naturalnych środkach spożywczych, które są niezbędne do prawidłowej ; niedostateczna ich ilość w diecie może powodować rozmaite choroby.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczu i wodzie

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są przechowywane w tkance tłuszczowej naszego ciała, a także wątrobie. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są łatwiejsze do przechowywania niż te rozpuszczalne w wodzie, ponieważ ich „rezerwy" mogą pozostać w organizmie przez kilka dni, a nawet miesięcy.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie nie mogą być przechowywana w organizmie zbyt długo - szybko bowiem są wydalane z moczem. Trzeba je więc częściej uzupełniać .

Witaminy A, D, E i K są rozpuszczalne w tłuszczach. Witaminy z grupy B i witamina C są rozpuszczalne w wodzie.

Lista witamin

Witamina A (, retinal, cztery karotenoidy, w tym beta-karoten)
Niedobór może powodować kurzą ślepotę i keratomalację (zaburzenia wzroku wywołane zbyt suchą i popękaną rogówką)

Źródła tej witaminy to: wątroba, olej z wątroby dorsza, marchew, brokuły, słodkie ziemniaki, masło, kapusta włoska, szpinak, dynia, niektóre sery, jajko, morela, melon kantalupa, mleko, collard greens (rodzaj kapusty włoskiej).

Witamina B1 ()

Niedobor powoduje beri-beri (skrajną formę awitaminozy) oraz encefalopatię Wernickego, tj. ostry zespół objawów neurologicznych występujący u alkoholików.

Źródła witaminy B1: drożdże, mięso wieprzowe, ziarna zbóż, nasiona słonecznika, brązowy ryż, szparagi, kapusta, kalafior, ziemniaki, pomarańcze, wątroba, jajka.

Witamina B2 (ryboflawina)

Niedobór może powodować aryboflawinozę (chorobę objawiającą się pękaniem skóry, śluzówki jamy ustnej, warg i skóry narządów płciowych).

Polecane źródła to: szparagi, banany, okra, sery, mleko, jogurt, mięso, jaja, ryby i zielony fasola, persymona.

Witamina B3 ()

Niedobór może powodować pelagrę (objawy choroby obejmują: zapalebie skóry, biegunkę, otępienie, agresję, osłabienie, bezesenność, zaburzenia ruchowe).

Źrodła witaminy B3: kurczak, wołowina, ryby (tuńczyk, łosoś), mleko, jaja, awokado, daktyle, pomidory, warzywa liściaste, brokuły, marchew, słodkie ziemniaki, szparagi, orzechy, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, grzyby i drożdże piwne.

Witamina B5 (kwas pantotenowy)

Niedobór może powodować parestezję (tzw. czucie opaczne).

Źródła witaminy: mięso, produkty pełnoziarniste, brokuły, awokado, mleczko pszczele.

Witamina B6 (pirydoksyna, pirydoksamina, pirydoksal).

Niedobór powoduje anemię i obwodową (zaburzenie wywołujące drętwienie i ból w rękach i nogach.

Źródła substancji: mięso, banany, produkty pełnoziarniste, warzywa, i orzechy.

Witamina B7 ()

Niedobór może powodować zapalenie skóry i zapalenie jelit.
Witamina znajduje się w: żółtkach jaj, wątrobie, niektórych warzywach.

Witamina B9 (, kwas folinowy)

Niedobór może powodować wad wrodzone u płodów.

Źródła: warzywa liściaste, rośliny strączkowe, wątroba, drożdże piekarskie, nasiona słonecznika, a także niektóre owoce i piwo.

Witamina B12 (cyjanokobalamina, hydroxykobalamina, metylokobalamina)

Niedobór powoduje niedokrwistość megaloblastyczną.

Źrodła: ryby, skorupiaki, mięso, drób, jaja, mleko i produkty mleczne oraz niektóre wzbogacane zboża i produkty sojowe.

Witamina C (kwas askorbinowy)

Niedobór powoduje

Źrodła : owoce i warzywa. Śliwka kakadu śliwka i owoce camu camu mają najwyższą zawartość tej substancji sposrod wszystkich produktów spożywczych.

Witamina D (ergokalcyferol, cholekalcyferol)

Niedobór powoduje osteomalację (rozmiękanie kości)

Organizm syntetyzuje po ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe B. Witamina znajduje się też w: w tłustych rybach, jajach, wątrobie wołowej i grzybach.

Witamina E (tokoferole, tokotrienole)

Niedobór jest rzadkością. Może powodować lekką niedokrwistości hemolityczną u noworodków.

Źrodła: kiwi, migdały, awokado, jaja, mleko, orzechy, zielone warzywa liściaste, nieogrzewane oleje roślinne, kiełki pszenicy.

Witamina K (filochinon i menachinon)

Niedobór może powodować słabą krzepliwość krwi, a więc łatwość występowania krwotoków (także wenętrznych).

Źródła: zielone warzywa liściaste, awokado, owoce kiwi. Pietruszka zawiera dużo .