Odkryto białko odpowiadające za ryzyko powstawania zakrzepów

Eksperci z kilku krajów pokazali, że zmniejszenie jednego z białek zapobiega tworzeniu się skrzepów krwi u wszystkich trzech gatunków ssaków, gdy są one nieruchome przez tygodnie, miesiące, a nawet lata.

Jeśli kiedykolwiek leciałeś/aś długodystansowym lotem, być może słyszałeś/aś, że istnieje ryzyko niebezpiecznego ( żył głębokich) w nogach. Eksperci radzą, by podczas lotów wstawać i przejść się po samolocie lub nosić skarpety uciskowe, które zapobiegną gromadzeniu się krwi w nogach.

Większości ludzi nie zagraża zakrzep, jeśli zachowają ostrożność podczas lotu, jednak ryzyko to dotyczy osób, które są genetycznie bardziej narażone na zakrzepy.

Odkryto, że ilość białka o nazwie Hsp47 jest istotnie mniejsza (55-krotnie), gdy ktoś jest unieruchomiony przez znacznie dłuższy okres niż lot. Może to doprowadzić do opracowania nowych leków, które pomogą osobom genetycznie narażonym na nasilone krzepnięcie krwi i przez to bardziej zagrożone chorobami płuc, zatorowością, zawałem serca i .

- Wydaje się sprzeczne z intuicją, że ludzie sparaliżowani nie są bardziej narażeni na zakrzepy krwi. Jak się okazuje, obniżenie poziomu Hsp47 odgrywa główną rolę w zapobieganiu , nie tylko u ludzi, ale także u innych ssaków, w tym niedźwiedzi i świń - mówi prof. Jon Gibbins.

Białko Hsp47 jest uwalniane przez płytki krwi - komórki, które wywołują krzepnięcie. To bardzo ważny proces przebiegający w odpowiedzi na uraz, który powstrzymuje utratę nadmiaru krwi, a Hsp47 jest jednym z niezbędnych składników umożliwiających płytkom krwi wykonywanie ich zadań. Okazuje się uwolnienie wspomnianego białka do krwi niedźwiedzi, myszy i ludzi kreuje warunki, które mogą powodować zakrzepicę żył głębokich.

- Nie jesteśmy całkowicie pewni, jak to się dzieje, jednak wygląda na to ruch ma związek z czymś, co utrzymuje Hsp47 na odpowiednim poziomie. Być może siły mechaniczne związane z poruszaniem się mają wpływ na ekspresję genów, znacząco zwiększając ilość krążącego we krwi Hsp47 - mówi prof. Gibbins.

Pobrano próbki krwi od niedźwiedzi zimą, podczas hibernacji, a także latem, gdy nie śpią i się poruszają. Porównano to z próbkami od osób unieruchomionych i tych, które mogą się swobodnie poruszać. Na koniec porównano świnie trzymane w małych zagrodach ze zwierzętami, które mogły swobodnie poruszać się po oborach. We wszystkich trzech przypadkach eksperymenty wykazały, że brak ruchu wiązał się ze znacznie mniejszą ilością Hsp47.

- Teraz wiadomo, że białko Hsp47 jest istotne i można zacząć szukać nowych lub już istniejących leków, które mogłyby hamować funkcję tego białka w procesie krzepnięcia krwi i chronić mobilne osoby podatne na zakrzepy - mówi prof. Gibbins.