Kofeina - za i przeciw

Do niedawna większość badań miało charakter raczej ostrzegawczy jeśli chodzi o spożycie kofeiny i przez lata wysoki poziom środka w diecie sportowców był zakazany przez Światową Agencję Antydopingową (World Anti-Doping Agency, WADA).

Ostatnio jednak wiele testów wykazało, że kofeina w umiarkowanych dawkach może być korzystna dla zdrowia. WADA usunęła ją z listy substancji niedozwolonych w 2004 roku.

Czym jest kofeina

Kofeina należy substancji chemicznych o nazwie metyloksantyny. Jest różnie klasyfikowana: jako środek pobudzający, substancja uzależniająca, zwiększająca wydajność leków i pomoc w odchudzaniu.

Źródła

Kofeina występuje w wielu napojach, produktach żywnościowych i lekach. Przykładowo, można ją znaleźć w: kawie, herbacie, coli, napojach energetyzujących, czekoladzie oraz licznych lekach dostępnych bez recepty.

Większość farmaceutyków na ból głowy i inne bóle, na kaszel oraz środków wspomagających odchudzanie także zawierają kofeinę.

Niebezpieczne skutki zażycia kofeiny

Kofeina jest stymulantem, który może powodować następujące działania niepożądane:

• szybkie, nieregularne bicie serca i kołatanie serca
• niepokój, nerwowość i rozdrażnienie
• drgawki
• ból głowy
• ból brzucha, nudności, wymioty i biegunka
• częstsze oddawanie moczu

Innym groźnym działaniem kofeiny jest jej potencjalne działanie uzależniające. Wiele osób jest wyraźnie uzależnionych od kawy, herbaty, napojów energetyzujących czy czekolady.

Kofeina zwiększa także ciśnienie krwi, także u osób zdrowych, ale szczególnie na takie jej działanie są wrażliwe osoby w podeszłym wieku, które już cierpią na nadciśnienie. W niektórych przypadkach więc bywa niebezpieczna dla zdrowia.

Ponadto, nadmierne spożycie kofeiny przyczynić się do rozwoju osteoporozy i oddziaływać negatywnie na reakcję organizmu na określone leki.

Pozytywne efekty działania kofeiny

Ostatnie badania wskazują, że spożycie kofeiny może obniżyć ryzyko rozwoju choroby Parkinsona i prawdopodobnie również raka wątroby oraz raka jelita grubego. Istnieją też dowody na to, że substancja zmniejsza uszkodzenia wątroby.

Innym pozytywnym efektem kofeiny jest zwiększanie spoczynkowe tempo metabolizmu zarówno u osób otyłych, jak i szczupłych. To dlatego wiele środków wspomagających odchudzanie zawiera w swym składzie kofeinę.

Ponadto substancja pozytywnie oddziałuje na wydolność organizmu, redukuje zmęczenie oraz poprawia proces regeneracji u sportowców.

Kofeina może chronić przed zaburzeniami pamięci i zmniejszać poziom pewnego białka w mózgu, które jest uważane za powiązane z rozwojem choroby Alzheimera.

Poza tym, jak wynika z amerykańskich badań, kofeina wydaje się zmniejszać ryzyko wystąpienia depresji u kobiet.

Ze względu na właściwości pobudzające, kofeina może pomóc ludziom powstrzymać się od snu i być bardziej czujnymi w sytuacji, gdy wymagana jest koncentracja.

Dawkowanie

Eksperci są zgodni co do tego, że ogólnie rzecz ujmując umiarkowane spożycie kofeiny nie powinno być szkodliwe dla większości konsumentów.

Brytyjska Agencja Standardów Żywności (Food Standards Agency ) zaleca, aby nie dostarczać organizmowi więcej niż 300 mg kofeiny dziennie (to ilość zawarta np. w czterech filiżankach kawy rozpuszczalnej lub sześciu filiżankach herbaty).

Obecny stan wiedzy wskazuje, że umiarkowane spożycie kofeiny nie powinno być szkodliwe dla większości ludzi, i że kofeina może mieć nawet pozytywny wpływ w profilaktyce niektórych chorób. Jak to często bywa, umiar jest tu najlepszym wyborem.