06-02-2025
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Długotrwałe narażenie na niskie poziomy zanieczyszczeń powietrza związanych z ruchem drogowym szkodzi wątrobie i może zwiększać ryzyko stłuszczenia tego organu.
jest najczęstszą chorobą wątroby na świecie i występuje, gdy nadmiar tłuszczu gromadzi się w komórkach tego narządu. Może prowadzić do stanu zapalnego, bliznowacenia (marskości) i zwiększonego ryzyka raka oraz niewydolności wątroby.
- Wiadomo, że jest szkodliwe dla płuc ludzi, ale okazuje się, że ma szerszy wpływ na zdrowie, w tym na wątrobę - mówi profesor Hui Chen z University of Technology Sydney (UTS). - jest kluczowa dla metabolizmu. Oczyszcza z toksyn, reguluje poziom cukru we krwi i produkuje niezbędne witaminy i białka, a także pełni wiele innych funkcji. Jeśli wątroba nie działa prawidłowo, może to powodować, że ludzie czują się zmęczeni i mają ogólne kiepskie samopoczucie z powodu zaburzonego - dodaje prof. Chen.
- Kiedy wdychamy zanieczyszczenie powietrza, bardzo drobne cząsteczki znane jako PM2.5 przedostają się do krwiobiegu przez płuca. Wątroba, która filtruje toksyny z krwi, gromadzi następnie te substancje, które mogą obejmować metale ciężkie, takie jak arsen, ołów, nikiel i cynk - wyjaśnia prof. Chen.
- Czynniki związane ze stylem życia, takie jak zła dieta, brak ruchu i nadmierne spożycie alkoholu, przyczyniają się do rozwoju stłuszczenia wątroby, jednak badania sugerują, że środowisko, w szczególności narażenie na zanieczyszczenie powietrza spowodowane ruchem drogowym, może być również czynnikiem przyczyniającym się do tego zjawiska - wskazuje profesor Chen.
Naukowcy eksponowali myszy na określoną dawkę (10 mikrogramów dziennie cząstek PM2.5 pochodzących z ruchu drogowego), która odzwierciedla typowe narażenie na zanieczyszczenia ludzi mieszkających w Sydney. Oznaki stanu zapalnego i zwłóknienia lub bliznowacenia, a także zmiany w cukrach i tłuszczach wątrobowych mierzono po czterech, ośmiu i dwunastu tygodniach.
- Efekt był kumulatywny. Po czterech tygodniach nie zauważyliśmy większych zmian, ale po ośmiu tygodniach nastąpiło zaburzenie normalnej funkcji metabolicznej wątroby, a po dwunastu mogliśmy zaobserwować znaczące zmiany - wyjaśnia dr Min Feng, współautor badań.
Ekspozycja na cząstki zanieczyszczeń powietrza spowodowała gromadzenie się większej liczby komórek odpornościowych w wątrobie i nasilenie stanu zapalnego. Doprowadziło to również do powstania większej ilości tkanki bliznowatej.
Przetwarzanie tłuszczu w wątrobie nasiliło się, a potencjalnie szkodliwe tłuszcze, takie jak trójglicerydy, diacyloglicerole i ceramidy, również wzrosły. Jednocześnie wątroba magazynowała mniej cukru na energię.
Naukowcy odkryli zmiany w 64 określonych białkach funkcjonalnych w wątrobie, z których wiele jest powiązanych z takimi schorzeniami, jak stłuszczenie wątroby, dysfunkcja układu odpornościowego i procesy związane z rakiem.
- Poprzednie badania wykazały, że narażenie na silnie zanieczyszczone powietrze wiąże się z zaburzeniami wątroby, teraz, że nawet niskie poziomy mogą powodować szkody. Sugeruje to, że nie ma bezpiecznego poziomu narażenia na zanieczyszczenie powietrza wywołane ruchem drogowym - ostrzega profesor Chen.
Na podstawie: