Strona głównaZdrowieJakie badania dla kobiet i mężczyzn po 50-tce?

Jakie badania dla kobiet i mężczyzn po 50-tce?

Poza podstawowymi badaniami, które powinien wykonywać każdy, bez względu na płeć, istnieją badania, które zalecane są oddzielnie dla kobiet i mężczyzn. Dojrzałe Panie powinny zdiagnozować kondycję swoich stawów, kości i tarczycy. Z kolei Panowie w kwiecie wieku, powinni wykonać badania testosteronu, w kierunku raka prostaty czy chorób wątroby.
Jakie badania dla kobiet i mężczyzn po 50-tce? [Fot. Henrik Dolle - Fotolia.com]

Stawy i kości

Przewlekły ból kości i stawów, który nierzadko towarzyszy osobom w sile wieku, najczęściej spowodowany jest zmianami zwyrodnieniowymi lub dną moczanową.

Reumatoidalne zapalenie stawów

Inną, typową dla dojrzałych kobiet, dolegliwością bólową stawów jest RZS (). Na to autoimmunologiczne schorzenie Panie chorują 3 razy częściej niż mężczyźni, a szczyt zachorowań przypada na 4. i 5. dekadę życia.

W przebiegu RZS oprócz bólu i obrzęku stawów rąk i stóp, rzadziej także dużych stawów (np. kolanowych lub barkowych) obserwuje się ich poranną sztywność. Choroba ta może powodować nie tylko uszkodzenie stawów, ale również innych narządów (np. mięśnia sercowego i oczu), jest też jednym z głównych czynników ryzyka osteoporozy.

RZS czy zmiany zwyrodnieniowe?

Rozróżnienie pomiędzy RZS, a , jest krytyczne dla właściwego leczenia choroby. W tym celu stosuje się oznaczenie czynnika reumatoidalnego (RF). Przy podejrzeniu RZS, w jego wczesnej fazie, pomocne może też być oznaczenie autoprzeciwciał anty-CCP.

Osteoporoza

Ze względu na spadek poziomu hormonów o ochronnym wpływie na kości, dotyka zwykle kobiety po menopauzie i mężczyzn po 70 r.ż. Zmniejszenie masy tkanki kostnej skutkuje zwiększeniem podatności na złamania i obniżeniem komfortu życia. Oceniono, że w skali świata 1 na 3 kobiety i 1 na 5 mężczyzn powyżej 50 roku życia, doświadczy złamania osteoporotycznego. Takie złamania pośrednio, poprzez powikłania zakrzepowo-zatorowe, prowadzić mogą do śmierci.

Wapń, fosfor i witamina D

By ocenić zagrożenie osteoporozą warto poznać stężenia wapnia i fosforu oraz poziom witaminy D we krwi. Można też oznaczyć tzw. markery kostne (takie jak np. CTX i P1NP), które mogą być stosowane zarówno w diagnostyce osteoporozy, jak i w monitorowaniu skuteczności jej leczenia bisfosfonianami.

Zaburzenie funkcji tarczycy

Szczyt zachorowań na choroby tarczycy u kobiet przypada na 50-60 rok życia, ponad 8-krotnie częściej występują one u kobiet niż u mężczyzn. Mogą objawiać się bardzo niespecyficznie: jako przewlekle zmęczenie, problemy z zapamiętywaniem, utrzymaniem wagi i temperatury ciała czy uczucie niepokoju. Symptomem bardziej swoistym dla chorób tarczycy jest pojawienie się wola.

Podstawowym badaniem laboratoryjnym, które ocenia kondycję tarczycy, jest pomiar stężenia TSH. To hormon wydzielany przez przysadkę, który kontroluje funkcję tarczycy. Może być ono uzupełnione o badanie samych hormonów tarczycy tj. fT3 i fT4 oraz specyficzne autoprzeciwciała (anty-TPO, anty-TSH-R (TRAb), anty-TG).

Andropauza

Czy zmiany hormonalne z wiekiem następują tylko u kobiet? Oczywiście że nie! , błędnie nazywana męską menopauzą, to zjawisko stopniowego zmniejszenia (a nie nagłego wygaszenia) aktywności męskich gruczołów dokrewnych.

Poziom testosteronu

Obniżaniu się poziomu testosteronu towarzyszyć mogą objawy bliźniaczo podobne do tych menopauzalnych - spadek libido i inne zaburzenia seksualne, rozdrażnienie, bezsenność, nadmierna potliwość. W przypadku stwierdzenia hipogonadyzmu (bardzo niskiego poziomu testosteronu i jego klinicznych objawów) rozważyć można suplementację hormonalną.

Rak prostaty

Do repertuaru corocznych badań rekomendowanych mężczyznom po 50-tce, należy też oznaczanie we krwi, biochemicznego markera (PSA). Rak gruczołu krokowego jest trzecią przyczyną zgonów Polaków z powodu chorób nowotworowych, po raku płuca i raku jelita grubego. Do badań w jego kierunku szczególnie skłonić powinny takie objawy jak problemy z oddawaniem moczu, pojawienie się krwi w moczu lub nasieniu i bóle w okolicy krocza. Specjaliści ostrzegają, by nie poprzestawać na doraźnym korzystaniu z dostępnych bez recepty środków, które łagodzą trudności w oddawaniu moczu.

PSA i per rectum

Połączenie oznaczenia PSA z lekarskim badaniem per rectum, może wykryć nowotwór już w jego wczesnej (nawet bezobjawowej) fazie. Na pobranie krwi należy się zgłosić po 48 godzinach od badania proktologicznego bądź ejakulacji, które mogą zawyżać wynik PSA. Podwyższone stężenie PSA wskazywać może na raka, ale również na łagodny rozrost lub zapalenie prostaty. W ich różnicowaniu przydatne jest oznaczanie tzw. wolnej frakcji markera (fPSA) oraz jego stosunku do PSA całkowitego.

Choroby wątroby

Choroby wątroby częściej dotykają mężczyzn. Być może przyczyną tego stanu rzeczy jest skłonność części Panów do używek i niezbyt zdrowej diety? Negatywny wpływ na dobrostan tego gruczołu ma też przewlekłe stosowanie leków i . Badania laboratoryjne mogą wykryć uszkodzenie komórek wątrobowych (hepatocytów), dróg żółciowych, jak i upośledzenie funkcji wydzielniczej tego narządu.

Próby wątrobowe i cholinoesteraza

Parametry, które wchodzą w skład często oznaczanych prób wątrobowych to:
  • ALT (aminotransferaza alaninowa), której wzrost aktywności we krwi, wskazuje na zapalne uszkodzenie hepatocytów
  • GGTP (gamma glutamylotransferaza), której podwyższone wyniki mogą świadczyć o schorzeniach dróg żółciowych. Oznaczenie GGTP stosowane jest też jako wskaźnik nadużywania alkoholu.
Upośledzenie funkcji wydzielniczej tego narządu obrazuje również, rzadziej zlecana, cholinoesteraza. To enzym, którego aktywność, odwrotnie niż to jest w przypadku np. ALT, spada w przebiegu miąższowych chorób wątroby.

Diagnostyka

Zobacz także

 

 

 

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się




Komentarze

  • 21:32:40, 25-10-2018 ~gość: 195.189.88.xxx

    Koniecznie należy regularnie mierzyć ciśnienie! Wcale nie trzeba jakiegoś super zaawansowanego sprzętu -

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.

Artykuły promowane

Najnowsze w dziale

Polecane na Facebooku

Najnowsze na forum

Warto zobaczyć

  • Akademia Pełni Życia
  • Umierać po ludzku
  • eGospodarka.pl
  • Internetowe Stowarzyszenie Seniorów
  • Oferty pracy