Jak osobowość przekłada się na ryzyko zaburzeń poznawczych

Niedawne badania pozwoliły zidentyfikować cechy psychologiczne, które mogą być związane ze zwiększonym ryzykiem lub ochroną przed osłabieniem funkcji poznawczych, neurodegeneracją i kliniczną . Na przykład, powtarzające się negatywne myśli, tendencja do odczuwania niepokoju i są związane z większym ryzykiem, podczas gdy poczucie celu w życiu lub autorefleksja byłyby czynnikami ochronnymi przed problemami poznawczymi.

W badaniu, przeprowadzonym na danych ponad tysiąca osób, sprawdzono, czy wspomniane czynniki łączą się w podobne profile psychologiczne w dwóch niezależnych grupach osób w średnim wieku i starszych bez upośledzenia funkcji poznawczych.

Przeanalizowano, w jaki sposób przynależność do każdego z tych profili jest powiązana ze wskaźnikami zdrowia psychicznego, stanu poznawczego, stylu życia i integralności mózgu - mierzonej grubością kory mózgowej - a także ewolucją poznawczą i zanikiem mózgu w czasie. - Celem było wyjaśnienie, jak różne kombinacje cech psychologicznych są powiązane ze zdrowiem psychicznym, poznawczym i mózgowym - mówią uczeni.

Wyniki pokazują, że posiadanie „dobrze wyważonego" profilu psychologicznego, z umiarkowanie wysokimi czynnikami ochronnymi i umiarkowanie niskimi czynnikami ryzyka, wiąże się z lepszym zdrowiem poznawczym i psychicznym we wszystkich mierzonych wskaźnikach.

- Te powiązania zaobserwowano we wszystkich badanych grupach wiekowych co pokazuje, że szeroki zakres aspektów psychologicznych stanowi czynniki zdrowia psychicznego, poznawczego i mózgowego w wieku średnim i starszym - mówi David Bartrés-Faz, współautor badań.

Drugi profil psychologiczny: z niskim poziomem cech ochronnych - takich jak poczucie celu, ekstrawersja lub otwartość na nowe doświadczenia - wiązał się z gorszymi możliwościami poznawczymi (szczególnie u osób starszych), bardziej wyraźnym zanikiem mózgu (obserwowanym już u osób w średnim wieku) i słabszym przestrzeganiem zdrowego stylu życia.

Wreszcie trzeci zidentyfikowany profil, charakteryzujący się wysokim poziomem negatywnych lub ryzykownych cech psychologicznych, takich jak wysoka skłonność do odczuwania niepokoju i negatywnych myśli, może zwiększać ryzyko zaburzenia funkcji poznawczych i demencji poprzez ścieżkę psychoafektywną, w tym poprzez ekspresję takich objawów, jak , lęk, , samotność i zaburzenia snu.

Po potwierdzeniu wyników w badaniach na większej próbie, ustalenia mogą mieć istotne implikacje dla rozwoju przyszłych działań profilaktycznych mających na celu modyfikację czynników psychologicznych i stylu życia. - Na przykład osoby z niskim poziomem czynników ochronnych mogą odnieść większe korzyści z terapii psychologicznych, które obejmują identyfikację cenionych zachowań i celów życiowych, takich jak terapia akceptacji i zaangażowania - zauważa Bartrés-Faz.

- Jednak osoby, które spełniają kryteria trzeciego zidentyfikowanego profilu, mogą lepiej reagować na terapie mające na celu zmniejszenie objawów związanych z cierpieniem, które ostatnio również wykazały potencjalne korzyści - stwierdza badacz. Jak podkreśla, potrzebne są kompleksowe ocen psychologiczne, w tym analizy czynników ryzyka i tych ochronnych, w celu dokładniejszego oszacowania profilu ryzyka każdej osoby.