Inteligencja w spadku po... dziadku? Dieta babci wpływa na zdrowie wnuków

Każda przyszła mama zastanawia się, jakie cechy będzie miało jej dziecko – jak będzie wyglądało, jaki będzie jego charakter, jakie będą jego zainteresowania i jaki wybierze zawód. „Pierwsze tysiąc dni”, czyli okres od poczęcia do ukończenia przez niemowlę drugiego roku życia, jest bardzo ważnym etapem w jego rozwoju. Tempo zmian, które w tym czasie zachodzą w ludzkim organizmie jest nieporównywalne z żadnymi innymi procesami, które zdarzą się w ciągu dalszego życia. Kształtują się wówczas wszystkie mechanizmy odpowiedzialne za zdrowie, odporność i rozwój psychiczny, które mogą istotnie wpłynąć na określone cechy dziecka oraz na to, jakie cechy przekaże następnym pokoleniom.

Geny to nie wszystko

Do niedawna uważano, że żadne zachowania czy wybory podejmowane w trakcie życia nie mogą wpłynąć na nasze DNA. Sądzono, że to kim jesteśmy kształtuje się przez dwa główne czynniki: geny i otoczenie. Naukowcy odkryli jednak zależność między wpływem środowiska zewnętrznego a procesami zachodzącymi w kodzie genetycznym człowieka – zarówno przed zapłodnieniem, jak i podczas wczesnych etapów jego rozwoju. Zauważyli, że geny, które dziecko odziedziczy po rodzicach, nie są niezmienne, a środowisko zewnętrzne, w tym składniki jakie dostarczamy naszemu organizmowi, mogą zmienić sposób odczytywania informacji zawartych w kodzie DNA. W ten sposób zrodziła się stosunkowo młoda dziedzina nauki – epigenetyka, zajmująca się „dziedziczeniem ponad genami”. Krótko mówiąc, zakłada ona, że to czym na przykład odżywiali się nasi , jaki tryb życia prowadzili czy jakim wpływom środowiska podlegali, potrafi zdeterminować cechy wnucząt, a w dalszej perspektywie i przyszłych pokoleń. Jak to możliwe?

Do wyjaśnienia mechanizmów epigenetycznych przysłużyło się kilka istotnych badań. Niedawno opublikowana praca naukowa wykazała istotny związek między sposobem odżywiania podczas różnych etapów ciąży a ich wpływem na przyszłe zdrowie. Naukowcy przeanalizowali próbki krwi 422 osób urodzonych podczas głodu w Holandii (listopad 1944 – maj 1945). Dzięki danym położniczym oraz kontynuacji monitorowania parametrów zdrowotnych urodzonych wtedy dzieci wiemy, że niedobory żywieniowe podczas różnych etapów ciąży mają wpływ na ich przyszłe zdrowie. Niedożywienie matki w różnych okresach ciąży skutkowało szeregiem zaburzeń u jej dorosłego dziecka: podwyższonym ciśnieniem, predyspozycją do , zaburzeniem pracy nerek czy cukrzycą.