Dobra dieta w średnim wieku to zdrowe starzenie się (bez chorób i problemów poznawczych)

Odpowiednio zbilansowana dieta stosowana w wieku średnim przekłada się na zdrowsze zdefiniowane jako osiągnięcie wieku 70 lat bez poważnych chorób przewlekłych oraz z zachowaniem zdrowia poznawczego, fizycznego i psychicznego.

- Dotychczasowe badania analizowały wzorce żywieniowe w kontekście konkretnych chorób lub długości życia. Teraz przyjęliśmy bardziej kompleksowe podejście, zadając pytanie: jak dieta wpływa na zdolność ludzi do samodzielnego funkcjonowania i cieszenia się dobrą jakością życia w późniejszym wieku? - mówi prof. Frank Hu z Wydziału Żywienia w Harvard Chan School.

Aby zbadać nawyki żywieniowe w średnim wieku i ich wpływ na zdrowie, autorzy przeanalizowali dane 105 tys. kobiet i mężczyzn w wieku 39-69 lat zbierane na przestrzeni 30 lat. Uczestnicy regularnie wypełniali kwestionariusze dotyczące diety, które następnie oceniano pod kątem przestrzegania ośmiu zdrowych wzorców żywieniowych, w tym brano pod uwagę: wskaźnik alternatywnego zdrowego odżywiania (Alternative Healthy Eating Index, AHEI), wskaźnik diety śródziemnomorskie (Alternative Mediterranean Index, aMED), (Dietary Approaches to Stop Hypertension), (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay), zdrową dietę roślinną (Planetary Health Diet Index (PHDI), empiryczny zapalny wzorzec żywieniowy (the empirically inflammatory dietary pattern, EDIP) oraz empiryczny wskaźnik żywieniowy dla hiperinsulinemii (empirical dietary index for hyperinsulinemia, EDIH). Każda z tych diet kładzie nacisk na wysokie spożycie owoców, warzyw, , nienasyconych tłuszczów, orzechów i roślin strączkowych, a niektóre obejmują również umiarkowane spożycie zdrowych produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak ryby i niektóre produkty mleczne. Naukowcy ocenili także spożycie ultraprzetworzonych produktów, które są przemysłowo wytwarzane i często zawierają sztuczne dodatki, cukry, sód oraz niezdrowe tłuszcze.

Badanie wykazało, że 9,3 proc. badanych starzało się w sposób zdrowy. Przestrzeganie któregokolwiek z tych zdrowych wzorców żywieniowych było powiązane z ogólnym zdrowym starzeniem się oraz jego poszczególnymi aspektami, takimi jak , fizyczne i psychiczne.

Najbardziej sprzyjającą zdrowemu starzeniu się dietą okazała się AHEI, opracowana w celu zapobiegania chorobom przewlekłym. Osoby z najwyższym wynikiem AHEI miały o 86 proc. wyższe prawdopodobieństwo zdrowego starzenia się w wieku 70 lat i 2,2 razy wyższe prawdopodobieństwo zdrowego starzenia się w wieku 75 lat w porównaniu do osób z najniższym wynikiem AHEI. Dieta AHEI obejmuje duże ilości: owoców, warzyw, produktów pełnoziarnistych, orzechów, roślin strączkowych i zdrowych tłuszczów oraz ogranicza spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa, napojów słodzonych cukrem, sodu i produktów z ziaren przetworzonych. Kolejną dietą wspierającą zdrowe starzenie się była PHDI, która uwzględnia zarówno zdrowie ludzi, jak i ochronę środowiska poprzez promowanie żywności roślinnej i minimalizowanie spożycia produktów zwierzęcych.

Większe ilości ultraprzetworzonej żywności, zwłaszcza przetworzonego mięsa oraz słodzonych i dietetycznych napojów, było związane z niższym prawdopodobieństwem zdrowego starzenia się.

- Ponieważ utrzymanie aktywności i niezależności jest priorytetem zarówno dla konkretnych ludzi, jak i dla zdrowia publicznego, badania nad zdrowym starzeniem się są niezwykle istotne - mówi prof. Marta Guasch-Ferré z Uniwersytetu Kopenhaskiego. - Nasze wyniki sugerują, że wzorce żywieniowe bogate w produkty roślinne, z umiarkowanym udziałem zdrowych produktów pochodzenia zwierzęcego, mogą wspierać zdrowe starzenie się i pomóc w kształtowaniu przyszłych wytycznych żywieniowych - dodaje.

- Badanie pokazuje również, że nie istnieje jedna uniwersalna dieta. Zdrowe nawyki żywieniowe można dostosować do indywidualnych potrzeb i preferencji - wyjaśnia prof. Anne-Julie Tessier z Uniwersytetu w Montrealu.