Cukrzyca a choroby nerek: nikła wiedza Polaków

Nie znamy objawów chorób nerek

Polacy pytani o objawy świadczące o przewlekłej chorobie nerek na pierwszych pozycjach wskazywali nie te, które faktycznie mogą stanowić symptomy przewlekłej choroby nerek, ale takie, które sugerowałyby raczej występowanie infekcji dróg moczowych. Na dwóch pierwszych pozycjach wymienione zostały ból i pieczenie przy oddawaniu moczu (wskazało na to 43 proc. osób) oraz krwiomocz (37 proc.). Dodatkowo 25 proc. sądziło, że symptomem przewlekłej choroby nerek są napady promieniującego, jednostronnego bólu w okolicy lędźwiowej.

Co Polacy wiedza o powikłaniach nefrologicznych cukrzycy?

Dwa najczęściej identyfikowane przez Polaków powikłania cukrzycy, to choroby układu sercowo-naczyniowego (21 proc.) oraz choroby wzroku (19 proc.). Wśród chorób układu sercowo-naczyniowego najczęściej mówi się o chorobach serca (8 proc.) i zaburzeniach ciśnienia tętniczego (8 proc.). W grupie osób wskazujących na problemy ze wzrokiem 8 proc. wskazuje na zagrożenie całkowita utratą wzroku.

Na trzeciej pozycji najczęściej wskazywanych przez Polaków powikłań cukrzycy znalazły się ex-aequo kwestie odnoszące się do komfortu i sposobu życia: wypowiedzi dotyczące sposobu odżywiania się, konieczności przestrzegania diety i nadwagi osób chorych (15 proc.) oraz mówiące o wzmożonej senności, ryzyku utraty przytomności i zapadnięcia w śpiączkę cukrzycową (15 proc.).

Dopiero na dalszym planie znalazły się wypowiedzi wskazujące na niedokrwienie kończyn (8 proc., przy czym 3 proc. tych wypowiedzi mówiło wprost o stopie cukrzycowej, a 2 proc. o amputacjach), obniżenie odporności i osłabienie organizmu (7 proc.), a także trudności z gojeniem się ran (możliwe owrzodzenia, niegojące się rany itp. – 6 proc.). możliwość powikłań ze strony nerek wskazuje tylko 5 proc. badanych.

Polacy nie wiedzą o dializie domowej

25 proc. z ogółu badanych wie, że chorzy wymagający dializ mogą je przeprowadzać w warunkach domowych. Świadomość taką najrzadziej mają osoby, które nie chorują i nie znają nikogo chorego - 23 proc. Nieco większą wiedzę w tym zakresie wykazują sami chorzy (27 proc.) i Polacy, którzy mają kontakt z przewlekłą chorobą nerek (32 proc.).

Stosunkowo najlepiej poinformowani są pacjenci poddawani dializoterapii lub Polacy, którzy znają kogoś, kto musi ją stosować. 38 proc. z nich wie, że dializy mogą być prowadzone nie tylko w szpitalach, ale także w domu. Niestety, nawet w tej grupie nie jest to opinia dominująca.

We wszystkich grupach, w tym także wśród samych pacjentów z PChN, jak i Polaków, którzy mają kontakt z dializami, najczęściej występuje opinia, że zabiegi te można przeprowadzać wyłącznie w warunkach szpitalnych. Żadna inna odpowiedź nie uzyskuje wyższego odsetka wskazań. Inaczej niż można by się spodziewać, opinia ta częściej podzielana jest przez samych dializowanych pacjentów i osoby, które mają z nimi kontakt (od 45 proc. do 48 proc.), rzadziej natomiast (41 proc.) pojawia się wśród osób, które nie maja kontaktu z PChN (osoby te częściej na zadane pytanie odpowiadały „nie wiem – nie mam wiedzy w tym zakresie”).

Wyniki te świadczą o bardzo niskim poziomie wiedzy w zakresie możliwości dializowania domowego, zarówno wśród ogółu społeczeństwa polskiego, a przede wśród samych zainteresowanych: chorych na przewlekłą chorobę nerek i ich bliskich.

Kontakt z osobą cierpiącą na przewlekłą chorobą nerek ma związek z wiekiem pytanych. Stosunkowo niewiele takich osób znają ludzie młodzi (3 proc. i 8 proc. wśród nastolatków i dwudziestolatków), nieco więcej kontaktów takich doświadczyli 30-i 40-latkowie (14 proc. i 15 proc.). Najwięcej doświadczeń z osobami chorymi na przewlekłą chorobę nerek mieli 50- i 60-latkowie (w obu grupach po 21 proc.).

Stosowanie dializoterapii

Wśród osób cierpiących na przewlekłą chorobę nerek lub znających kogoś z taką chorobą 4 proc. deklarowało, że było poddawanych dializom, a 34 proc. że znają kogoś, kto był dializowany (wśród ogółu populacji – 6 proc.). 11 proc. badanych osób twierdzi, że ma doświadczenia z przewlekłą chorobą nerek, bez konieczności dializowania chorego. Zdecydowana większość Polaków (82 proc.) twierdzi, że nie choruje, ani nie zna nikogo, kto chorowałby na przewlekłą chorobę nerek.

Ponad dwie piąte nadanych Polaków (43 proc.) ma kontakt z cukrzycą, 37 proc zna kogoś, kto zmaga lub zmagał się z tą chorobą, a 6 proc. stanowią osoby, których choroba ta doświadcza osobiście.

Aż trzy czwarte pytanych twierdziło, że nigdy nie wykonywali badań diagnostycznych w zakresie chorób nerek, a w każdym razie nic im o tym nie wiadomo. Niespełna jedna piąta pytanych (18 proc.) ma świadomość wykonywania kiedykolwiek takich badań. Przy czym, zaledwie 12 proc. mówi o przeprowadzeniu ich w ciągu ostatnich 5 lat, a 6 proc. - dawniej niż pięć lat temu. Również 6 proc. pytanych nie mogło sobie przypomnieć, kiedy ostatnio robili badania mające stwierdzić, czy ich nerki pracują prawidłowo.


Badanie zostało zrealizowane przez TNS OBOP w dniach 21 stycznia – 7 lutego 2010 roku. Badanie zrealizowano techniką bezpośredniego wywiadu kwestionariuszowego w domach respondentów. Sondaż przeprowadzono na reprezentatywnej, losowej 1005-osobowej próbie dorosłych mieszkańców Polski.